Adwokat, radca prawny czy doradca prawny? Czym się różnią?

Mecenas czy adwokat?

Adwokat jest to osoba, która ukończyła właściwe studia prawnicze, obejmujące również aplikację zawodową. Najlepsze ośrodki akademickie (wg rankingu Rzeczpospolitej), w których kształcą się obecnie przyszli adwokaci to Warszawa (UW), Kraków (UJ) oraz Poznań (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza). Adwokat może reprezentować klientów przed sądami oraz urzędami. Zawód ten jest regulowany ustawą prawa o adwokaturze. Co istotne, adwokat nie może być zatrudniony na umowę o pracę, a musi prowadzić własną działalność czy założyć spółkę z innym prawnikiem.

Mecenas, to zwrot grzecznościowy – żadne przepisy nie określają, kogo można nazywać mecenasem. Na ogół używa się tego tytułu w rozmowie z adwokatem lub radcą prawnym, ale sędziowie na rozprawach zwracają się w ten sposób także do aplikantów (czyli osób, które nie ukończyły jeszcze aplikacji i nie są adwokatami). Jest jeszcze jedno znaczenie słowa „mecenas” w języku polskim i oznacza osobę, obejmującą opieką artystów lub przedsięwzięcia artystyczne lub instytucje. Można być zatem mecenasem sztuki.

Kancelaria adwokacka – Warszawa, mała miejscowość czy wieś – muszą prowadzić ją adwokaci

Kancelaria adwokacka (kancelaria prawna) powinna być założona przez osoby z tytułem adwokata, które mają uprawnienia do wykonywania zawodu (jeśli je utraciły – nie mogą założyć kancelarii). Adwokaci tworzący kancelarię działają w ramach spółki jawnej, partnerskiej lub komandytowej. Zakres usług kancelarii jest bardzo obszerny, a z jej pomocy przeważnie korzysta się w sytuacji, kiedy niezbędne jest wsparcie osoby, która doskonale zna przepisy prawa i jest w stanie reprezentować swojego klienta w sądzie oraz podpisywać w jego imieniu dokumenty. Profil kancelarii zależy od tego, w czym specjalizuje się adwokat – prawo rodzinne, prawo administracyjne, gospodarcze lub karne – to najczęstsze specjalizacje.

Profesjonalny adwokat zapewnia odpowiednie przygotowanie dokumentacji procesowej i zwiększa poczucie bezpieczeństwa klienta w trakcie rozprawy. Jeśli firmy oferującej usługi prawnej nie założyli adwokaci nie może ona używać nazwy kancelaria prawna.

Czym się zajmuje radca prawny?

Radca prawny pracuje w podobny sposób co adwokat. W polskich warunkach różnice między adwokatem a radcą prawnym są niewielkie. W wielu krajach nie ma podziału na te dwa zawody, gdyż są one połączone w jeden. Radca prawny również świadczy pomoc prawną, czyli udziela porad, ale także występuje w sądzie w sprawach swoich klientów. Ważną różnicę stanowi to, że może być on zatrudniony na podstawie stosunku pracy u danego przedsiębiorcy, nie musi więc zakładać własnej działalności, a może pracować na umowę o pracę. Stąd też zawód adwokata jest bardziej niezależny, gdyż nie podlega on odpowiedzialności przed pracodawcą.

Nowelizacja przepisów dała wiele nowych uprawnień radcom prawnym, przede wszystkim mogą oni występować w sprawach rodzinnych i reprezentować klienta również w sprawach karnych oraz z zakresu prawa karno-skarbowego w charakterze obrońcy. Mogą wykonywać takie usługi, o ile nie pozostają w stosunku pracy.

Adwokatów i radców prawnych różnią stroje, które noszą występując w sądzie. Adwokaci zakładają czarne togi z zielonymi żabotami, a radcy prawni czarne z niebieskimi.

Firma doradztwa prawnego

Osoba, która nie jest ani adwokatem, ani radcą prawnym, a oferuje usługi prawnicze, jest tak zwanym doradcą prawnym bez aplikacji. Do jego zadań wchodzi przede wszystkim udzielanie porad prawnych oraz przygotowywanie projektów dokumentów czy pełnomocnictwo w danych sprawach prawa cywilnego lub postępowaniu administracyjnym. Doradca prawny wspiera osoby fizyczne oraz  firmy w tworzeniu pism urzędowych, umów oraz  innych potrzebnych dokumentów prawnych. Pomoże również wyjaśnić wszelkie trudne procesy urzędnicze oraz sprawy administracyjne. Poziom usług takie firmy nie jest jednak weryfikowalny – nie gwarantuje go wykształcenie pracowników, nie podlegają oni tak jak adwokaci żadnym organizacjom i komisjom branżowym w zakresie etyki i rzetelności. Skuteczność i fachowość i poziom merytoryczny można ocenić, tak jak w przypadku każdej innej firmy, po wynikach działania, post factum.