Kim był Franciszek Ryx?

Mateusz Nowak
31.08.2019

Franciszek Ryx był zaufanym współpracownikiem i kamerdynerem Stanisława Augusta. Za czasów panowania władcy lokaj mieszkał razem z nim na Zamku Królewskim, a następnie w Pałacu na Wyspie, jednym z największych atrakcji Łazienek Królewskich. Franciszek Ryx w czasie swojego życia zarządzał warszawskimi teatrami, w tym także teatrami króla Stanisława Augusta.

Franciszek Ryx – biografia

Ryx Franciszek urodził się w 1732 roku. Za życia był kamerdynerem Stanisława Augusta i w jego życiu odegrał znaczącą rolę, gdyż król darzył go zaufaniem i traktował jako swojego doradcę i powiernika. Ryx był również starostą piaseczyńskim oraz członkiem konfederacji targowickiej. Pochodził z flandryjskiej rodziny. Kamerdynerem, wówczas jeszcze litewskiego stolnika Stanisława Augusta Poniatowskiego, został w 1763 roku. Pięć lat później otrzymał majątek Prażmów w królewskim nadaniu, jaki znajdował się pomiędzy Grójcem a Piasecznem. Wówczas też został uhonorowany tytułem piaseczyńskiego starosty. Więcej ciekawych informacji o postaciach historycznych związanych z Łazienkami Królewskimi znajdują się na stronie internetowej: https://www.lazienki-krolewskie.pl/pl/historia/postacie-historyczne.

Franciszek Ryx zaufanym pracownikiem Stanisława Augusta

Franciszek Ryx był bardzo zaufanym i oddanym współpracownikiem przyszłego króla Polski Stanisława Augusta. Za czasów panowania władcy Ryx mieszkał na Królewskim Zamku, a potem również w Pałacu na Wyspie. Wspomniany pałac za czasów Franciszka Ryx początkowo był pawilonem łaźni w barokowym stylu, którego Stanisław August kazał przebudować na klasycystyczny pałac. Malowniczy budynek stał się symbolem marzeń króla o posiadaniu nowoczesnego, idealnego i suwerennego państwa, a obecnie jest jedną z najpopularniejszych atrakcji turystycznych Łazienek Królewskich, które stanowią charakterystyczne miejsce na mapie Warszawy, bardzo chętnie odwiedzane przez przyjezdnych.

Przywilej teatralny Franciszka Ryx

Franciszek Ryx, Flamandczyk z pochodzenia, otrzymał tak zwany przywilej teatralny w roku 1776. Oznaczało to, że wówczas mógł zarządzać warszawskimi teatrami, również tymi, które były własnością Stanisława Augusta. W czasie swojego życia został niesłusznie oskarżony, w 1785 roku, o to, że brał udział w spisku mającym na celu pozbawienie życia Adama Kazimierza Czartoryskiego. Gdy król wyjechał do Grodna, kamerdyner jeszcze kilkakrotnie odwiedzał go, jak i realizował jego polecenia w stolicy.

Ryx zmarł w Warszawie w 1798 roku. Został pochowany na Cmentarzu Powązkowskim. 

Artykuł partnera.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie