Wstęp

Kostki, zarówno oryginalna (o rozmiarze 3×3×3, autor: Ernő Rubik), jak i jej większe odpowiedniki: „zemsta Rubika” (4×4×4, autor: Péter Sebestény) oraz „kostka profesorska” (5×5×5, autor: Udo Krell), są doskonałymi zabawkami, zarówno dla dzieci, jak i dla dorosłych, i stanowią idealną alternatywę dla komputera czy wideo. Uczą wytrwałości, spostrzegawczości, zręczności, zapamiętywania ruchów, ćwiczą koncentrację, wyobraźnię przestrzenną, stanowią także świetny trening dla mięśni palców. Istnieją zawody w układaniu kostki Rubika na czas, jednak tego typu „sport” ma swoich zwolenników i przeciwników wśród miłośników kostek. Kostką zainteresowali się także matematycy, widząc w niej świetny model dla pewnych zagadnień z dziedziny kombinatoryki i teorii grup. Tutaj nie będą jednak omawiane ani kwestie matematyczne, ani tematyka układania na czas.

Kostka Rubika i jej młodsze i większe siostry to łamigłówki dość skomplikowane. Sposób ich układania dla wielu ludzi stanowi rodzaj wiedzy tajemnej. Nie zmienia tego wcale fakt, że liczne strony i publikacje prezentują potrzebne do tego opisujące algorytmy w sposób zdawałoby się bardzo poglądowy, z użyciem graficznych przedstawień lub wręcz animacji potrzebnych ruchów. Wydaje się jednak, że nie w poglądowości rzecz. Na tej witrynie zostanie zaprezentowana inna metoda, która może okazać się odpowiedniejsza dla niektórych adeptów sztuki kręcenia kostką. Nic jednak nie zastąpi osobistej chęci, zainteresowanie, a także gotowości poświęcenia czasu. Oczywiście niezbędne jest też zdobycie samej kostki (lub kostek).

Dziś kostki względnie łatwo można kupić w sklepach z zabawkami, także w sklepach internetowych. Z uwagi na dość skomplikowaną budowę nie są to niestety wyroby tanie („kostka profesorska” kosztuje obecnie – tj. na początku 2007 roku – około 135 zł, „zemsta Rubika” jest niemal o połowę tańsza, kostka Rubika kosztuje z kolei mniej więcej połowy ceny „zemsty”). Czasami można znaleźć na rynku tańsze kostki, które są jednak mało trwałe.

Warto w tym miejscu przestrzec wszystkich, że większe kostki mają sporo ruchomych części i dlatego nie za bardzo nadają się do układania na czas. Przy zwykłej zabawie także nie należy używać zbyt wielkiej siły, która mogłaby grozić zniszczeniem dość drogich przedmiotów rozrywki. Kostkę, która przy kręceniu stawia duży opór, można przesmarować, upychając specjalny smar do kostek w szczelinach między elementami. Dobrze w tej roli spisuje się także krem Nivea. Kostkę Rubika można również rozebrać na części i nasmarować mechanizm wewnętrzny.

Uwaga: nie każdy układ ruchomych elementów, z których składają się opisywane tutaj łamigłówki, da się uzyskać przy pomocy kręcenia ścianami, wychodząc ze stanu uporządkowanego. Dlatego jeżeli kostka z jakiegoś powodu rozpadnie się na części, należy zawsze składając ją odtworzyć uporządkowany, pierwotny układ elementów. Innymi słowy: źle złożonej kostki nie da się ułożyć. Powinni o tym pamiętać wszyscy chcący oskarżać o oszustwo kolegów, którzy jak twierdzą posiedli umiejętność układania tej interesującej łamigłówki, a nie mogą sobie poradzić z dostarczonym im egzemplarzem.

Zapraszam do lektury i kręcenia kostką!

Uwaga. Źródłem grafiki na tej stronie jest częściowo Wikipedia (duże fotografie), częściowo schematy wykonane przeze mnie według wzorów znalezionych w Sieci. Cała grafika udostępniona jest każdemu do swobodnego kopiowania i modyfikowania, na licencji GNU obowiązującej w Wikipedii.