ZAŁĄCZNIK I
WSKAŹNIKI POZIOMU HAŁASU
Poziom w porze dnia-wieczoru-nocy
Określenie
Poziom Ldwn (lub LDWN) w porze dnia-wieczoru-nocy w decybelach (dB) określa następujący wzór:
gdzie:
Ldzień - długotrwały, średni poziom dźwięku A, zdefiniowany w normie ISO 1996-2: 1987, określony w ciągu wszystkich okresów dnia w roku;
Lwieczór - długotrwały, średni poziom dźwięku A, zdefiniowany w normie ISO 1996-2: 1987, określony w ciągu wszystkich okresów wieczoru w roku;
Lnoc - długotrwały, średni poziom dźwięku A, zdefiniowany w normie ISO 1996-2: 1987, określony w ciągu wszystkich okresów nocy w roku;
gdzie:
pora dnia trwa 12 godzin, pora wieczoru trwa 4 godziny, a pora nocy trwa 8 godzin; państwa członkowskie mogą założyć, że ogólnie przyjęty czas odpoczynku po południu stanowi część "wieczoru" i odpowiednio skrócić porę wieczoru (ustalenie to dotyczyłoby bez wyjątku hałasu pochodzącego ze wszystkich rodzajów źródeł);
państwa członkowskie określą początek dnia (i odpowiednio początek wieczoru i nocy), przy czym ustalenie to dotyczyłoby bez wyjątku hałasu pochodzącego ze wszystkich rodzajów źródeł; jako przedziały domyślne można przyjąć 07.00 -19.00, 19.00-23.00 i 23.00-07.00 czasu miejscowego;
rok - oznacza rok brany pod uwagę pod względem emisji dźwięku i średni rok pod względem warunków meteorologicznych, przy czym średni rok pod względem warunków meteorologicznych można określić jako ten, który charakteryzuje średnie warunki meteorologiczne uśrednione dla przedziału co najmniej ostatnich dziesięciu lat;
oraz gdzie:
rozważa się dźwięk padający, co oznacza, że zaniedbuje się dźwięk odbity od elewacji budynku lub innego rozważanego obiektu.
Wysokość punktu oceny Ldwn zależy od celu jego zastosowania:
jeśli celem jest opracowanie strategicznych map hałasu dla narażenia na działanie hałasu w budynkach lub w ich pobliżu, punkty oceny umieszcza się na wysokości 4,0ą0,2 m (3,8 - 4,2 m) ponad poziomem gruntu, na wysokości 2,0ą0,2 m przed najbardziej eksponowaną elewacją; w przypadku opracowywania map hałasu, zgodnie z artykułem 7 niniejszej Dyrektywy, najbardziej eksponowaną elewacją będzie zewnętrzna ściana skierowana ku konkretnemu źródłu hałasu i znajdująca się najbliżej tego źródła; w przypadku innych zastosowań można wybrać inne rozwiązania;
jeśli celem jest opracowanie strategicznych map hałasu dla parków publicznych i względnie cichych obszarów na otwartej przestrzeni, punkty oceny umieszcza się na wysokości 4,0ą0,2 m ponad poziomem gruntu;
jeśli to stosowne, zaleca się oparcie poziomic strefy na wartości Ldwn na wysokości 4 m;
w przypadku innych zastosowań można przyjąć inne wysokości, natomiast nie mogą one nigdy być niższe niż 1,5 m nad poziomem gruntu; można tutaj podać następujące przypadki:
projektowanie miejscowych rozwiązań w zakresie zmniejszania wpływu hałasu na konkretne budynki;
szczegółowa mapa hałasu dla ograniczonego obszaru, pokazująca ekspozycję indywidualnych budynków.
Zastosowanie LDWN do oceny i zmniejszenia negatywnych skutków hałasu
W przypadku długotrwałego narażenia na działanie hałasu, LDEN wywiera udowodniony wpływ na stopień uciążliwości dla społeczności, a zwłaszcza decyduje o procentowym udziale respondentów oceniających go jako bardzo uciążliwy (%HA).
Łącznie ze szczególnymi relacjami dawki i skutku, LDWN można również zastosować w następujących przypadkach:
uciążliwości powodowanej przez hałas zawierający silne składowe tonalne;
uciążliwości powodowanej przez hałas o charakterze impulsowym;
negatywnych skutków dla uczenia się dzieci.
Zmniejszenie wartości LDEN ograniczy także liczbę osób cierpiących na konkretne dolegliwości zdrowotne, jak np. zakłócenie snu, stres, nadciśnienie lub utrudnione porozumiewanie się. Jednakże, optymalna ocena i zmniejszenie takich konkretnych skutków może wymagać zastosowania dodatkowego wskaźnika poziomu hałasu.
Wskaźnik poziomu hałasu w porze nocy
Określenie
Wskaźnik poziomu hałasu w porze nocy Lnoc (lub LNOC) to długotrwały, średni poziom dźwięku A, zdefiniowany w normie ISO 1996-2: 1987, określony w ciągu wszystkich okresów dnia w roku;
gdzie:
pora nocy trwa 8, zgodnie z jej określeniem w punkcie 1 ustępu 1 tego załącznika;
rok - oznacza rok brany pod uwagę pod względem emisji dźwięku i średni rok pod względem warunków meteorologicznych, zgodnie z jego określeniem w punkcie 1 ustępu 1 tego załącznika;
rozważany jest dźwięk padający, zgodnie z jego określeniem w punkcie 1 ustępu 1 tego załącznika;
punkt oceny jest taki sam, jak dla LDWN.
Należy zauważyć, że w określeniu Lnoc nie dodaje się 10 dB.
Zastosowanie LNOC
W przypadku długotrwałego narażenia na działanie hałasu, LNOC wywiera udowodniony wpływ na zakłócenie snu u osób zgłaszających tę dolegliwość, wyrażony np. jako procentowy udział respondentów informujących o poważnym zakłóceniu ich snu (%HS).
LNOC może także być odpowiednim wskaźnikiem dla konkretnych skutków medycznych lub społecznych związanych z narażeniem na działanie hałasu w porze nocy (jakość snu, przebudzenia, problemy z zaśnięciem itp.). Dlatego też obniżenie wartości LNOC z pewnością ograniczy wszelkie negatywne skutki zdrowotne powodowane przez narażenie na hałas w porze nocy. Przy czym, w odniesieniu do niektórych konkretnych skutków i niektórych specyficznych rodzajów hałasu, skuteczność działań może podnieść zastosowanie dodatkowych wskaźników.
Zastosowanie dodatkowych wskaźników poziomu hałasu w szczególnych przypadkach
Poza LDWN i LNOC, korzystne może okazać się zastosowanie specjalnych wskaźników poziomu hałasu i odpowiadających im wartości dopuszczalnych. Poniżej podano przykłady takich zastosowań.
rozważane źródło hałasu działa tylko przez niewielką część czasu (np. mniej niż 20% przedziału czasu składającego się ze wszystkich okresów dni w roku, wszystkich okresów wieczorów w roku lub wszystkich okresów nocy w roku);
w jednym lub więcej okresów występuje średnio niewielka liczba zdarzeń (np. mniej niż jedno zdarzenie akustyczne o charakterze hałasu na godzinę; przy czym jako takie zdarzenie akustyczne określa się hałas, który trwa krócej niż 5 minut; jego przykładem może być hałas wytwarzany przez przejeżdżający pociąg lub przelatujący samolot);
hałas zawiera silną składową niskiej częstotliwości;
szczególna ochrona weekendu lub danej części roku;
szczególna ochrona pory wieczoru;
połączone działanie hałasu z różnych źródeł;
względnie ciche obszary na otwartej przestrzeni.
W podanych poniżej szczególnych przypadkach można zastosować albo LDEN łącznie ze specjalnymi relacjami dawki i skutku, albo specjalny wskaźnik poziomu hałasu, składający się z LDEN skorygowanego w taki sposób, aby odzwierciedlał różnicę wobec normalnych przypadków w zakresie relacji dawki i skutku:
hałas zawierający silne składowe tonalne;
hałas o charakterze impulsowym.
Przy wyborze tej ostatniej możliwości, skorygowany wskaźnik powinno się opatrzyć zupełnie innym symbolem niż "LDEN" lub "Lnoc".
ZAŁĄCZNIK II
METODY OCENY
Wprowadzenie
Wartości Ldwn i Lnoc można określić za pomocą pomiaru (w punkcie oceny) albo obliczeń. W przypadku prognoz możliwe są tylko obliczenia.
W ustępie 2 i 3 tego załącznika przedstawiono tymczasowe metody obliczania i pomiaru.
W ustępie 4 tego załącznika omówiono tymczasowe rozwiązania dla relacji dawki i skutku.
Tymczasowe metody pomiaru Ldwn i Lnoc
Jeśli w państwie członkowskim istnieje prawnie umocowana metoda pomiaru, metodę tę należy dostosować, zgodnie z określeniem wskaźników przedstawionych w załączniku I i zgodnie z zasadami przedstawionymi dla pomiarów długotrwałych, średnich poziomów dźwięku w normie ISO 1996-2: 1987 i ISO 1996-1: 1982.
Jeśli w państwie członkowskim nie ma obowiązującej metody pomiaru lub państwo to woli ją zastąpić inną metodą, metodę tę można określić na podstawie określenia wskaźnika i zasad przedstawionych w normie ISO 1996-2 : 1987 i ISO 1996-1: 1982.
Tymczasowe metody obliczania Ldwn i Lnoc
Dostosowanie istniejących metod krajowych
Jeśli w państwie członkowskim istnieją metody krajowe służące do określenia wskaźników długoterminowych, metody te można zastosować pod warunkiem ich dostosowania do określenia wskaźników przedstawionego w załączniku I. W przypadku większości metod krajowych oznacza to konieczność przyjęcia wieczoru jako osobnej pory do rozważenia oraz wprowadzenia średniej dla roku. Niektóre istniejące metody można także dostosować w zakresie wykluczania odbicia od elewacji, wprowadzenia pory nocy i/lub punktu oceny. Dostosowanie to nie powinno wpływać na kontynuowanie istniejących prawnie umocowanych programów ograniczania hałasu, ani też stanowiących integralną część takich programów rozwiązań w zakresie rekompensat i łagodzenia skutków.
Uśrednianie dla roku wymaga szczególnej uwagi. Wahania w ciągu roku wynikają z wahań emisji i przenoszenia dźwięku.
Zalecane metody tymczasowe
W przypadku państw, w którym nie ma obecnie obowiązujących metod krajowych lub państw członkowskich, które chcą przyjąć inną metodę, zaleca się następujące metody:
W odniesieniu do HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO: ISO 9613-2: "Akustyka - tłumienie dźwięku rozchodzącego się na zewnątrz, część 2; Ogólna metoda obliczeń".
Odpowiednie dane o emisji hałasu (dane wyjściowe) można uzyskać z pomiarów prowadzonych jedną z następujących metod;
ISO 8297:1994 "Akustyka - Określenie poziomów mocy akustycznej wytwarzanych przez zakłady przemysłowe o wielu źródłach w celu oceny poziomów ciśnienia akustycznego w środowisku - Metoda techniczna".
EN ISO 3744: 1995 "Akustyka - Określenie poziomów mocy akustycznej hałasu na podstawie ciśnienia akustycznego - Metoda techniczna dla zasadniczo swobodnego pola nad płaszczyzną odbijającą".
EN ISO 3745: 1995 "Akustyka - Określenie poziomów mocy akustycznej wytwarzanych przez źródła hałasu za pomocą pomiarowej powierzchni okalającej nad płaszczyzną odbijającą".
W przypadku HAŁASU LOTNICZEGO: ECAC.CEAC Dok. 29 "Raport o standardowej metodzie obliczania poziomic hałasu wokół cywilnych portów lotniczych", 1997. Spośród różnych podejść do modelowania torów lotu, należy zastosować technikę segmentowania, o której mowa w punkcie 7.5 ECAC.CEAC Dok. 29.
W przypadku HAŁASU DROGOWEGO: Francuska krajowa metoda obliczeniowa "NMPB", opublikowana w "Arręté du 5 mai 1995 relatif au bruit des infrastructures routiéres, Journal officiel du 10 mai 1995, article 6" oraz we francuskiej normie "XPS 31-133". Jeśli chodzi o dane wyjściowe dotyczące emisji, dokumenty te odwołują się do "Guide de bruit des transports terrestres, fascicule prévision des niveaux sonores, CETUR 1980".
W przypadku HAŁASU KOLEJOWEGO: Holenderska krajowa metoda obliczeniowa "Standaard-Rekenmetode II", opublikowana w "Reken- en Meetvoorschrift Railverkeerslawaai -96, Ministerie Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening and Milieubeheer, 20 listopada 1996 r."
Wszystkie podane powyżej metody należy dostosować do określonych wskaźników LDEN i LNOC. W ciągu 18 miesięcy od dnia wejścia w życie niniejszej Dyrektywy Komisja opublikuje wytyczne w sprawie zmienionych metod i przedstawi dane dla hałasu lotniczego, drogowego i kolejowego, oparte na istniejących danych.
Jeśli państwa członkowskie pragną zastosować inną metodę niż opisana w punkcie 3.1 lub 3.2 tego załącznika, to powinny one udowodnić, że proponowana metoda daje równorzędne wyniki, jak metody podane powyżej.
Relacje dawki i skutku w okresie przejściowym
Ocena wpływu hałasu na ludność wymaga zastosowania relacji dawki i skutku. Zostaną one wprowadzone w późniejszych wersjach tego załącznika. W okresie przejściowym można stosować relacje przedstawione w stanowisku Grupy Roboczej WG 2 Komisji do Spraw Relacji Dawki i Skutku dotyczącym obecnej wiedzy o relacjach dawki i skutku[8], relacje przedstawione w literaturze lub relacje określone przez państwa członkowskie.
ZAŁĄCZNIK III
MINIMALNE WYMAGANIA WOBEC OPROGRAMOWANIA SŁUŻĄCEGO DO OPRACOWYWANIA MAP
Uwagi ogólne
Oprogramowanie stosowane do opracowywania map hałasu w celu wykonania postanowienia artykułu 7 niniejszej Dyrektywy musi spełniać następujące minimalne wymagania:
opierać się na metodach obliczeniowych określonych w artykule 6 i załączniku II;
zawierać urządzenie do modelowania obiektów;
zawierać modele emisji ze źródeł; informacji geometrycznych dotyczących źródeł hałasu dostarczałoby urządzenie do modelowania obiektów;
zawierać urządzenia do obliczania rozchodzenia się hałasu;
zawierać urządzenia do prezentacji informacji w postaci map pokazujących poziomy hałasu na zewnątrz.
Wszelkie mapy należy opracowywać zgodnie z wymogami określonymi w artykule 7 i załączniku IV niniejszej Dyrektywy.
Zalecane wymagania wobec urządzeń do wprowadzania i wyprowadzania danych.
Niektóre z elementów opisanego powyżej oprogramowania służącego do opracowywania map są odpowiedzialne za wprowadzanie i wyprowadzanie danych. Poniżej wskazano minimalne wymagania dotyczące tych urządzeń wejściowych i wyjściowych.