autopsja - część 1

Autopsja - część 1

Oględziny zwłok
Zwłoki mogą występować w całości, w kawałkach, pojedynczych fragmentach lub jako szczątki.
Zwłoki to ciało osoby zmarłej, szczątki natomiast to popioły, noworodki zmarłe przed upływem 24 godzin od narodzenia lub urodzone martwe, pozostałości zwłok wydobyte np. z ziemi, jak też kawałki ciała odłączone od całości.

Rozdział 23 kpk art. 209 informuje nas, że:
§. 1. Jeżeli zachodzi podejrzenie przestępnego spowodowania śmierci, przeprowadza się oględziny i otwarcie zwłok. § 2. Oględzin zwłok dokonuje prokurator, a w postępowaniu sądowym sąd, z udziałem biegłego lekarza, w miarę możności z zakresu medycyny sądowej. W wypadkach nie cierpiących zwłoki oględzin dokonuje Policja z obowiązkiem niezwłocznego powiadomienia prokuratora.
§. 3. Oględzin zwłok dokonuje się na miejscu ich znalezienia. Do czasu przybycia biegłego oraz prokuratora lub sądu, przemieszczać lub poruszać zwłoki można tylko w razie konieczności.
§. 4. Otwarcia zwłok dokonuje biegły w obecności prokuratora albo sądu. W postępowaniu przed sądem przepisy art. 396 § 1 i 4 stosuje się odpowiednio.
§. 5. Do obecności przy oględzinach i otwarciu zwłok można w razie potrzeby, oprócz biegłego, wezwać lekarza, który ostatnio udzielił pomocy zmarłemu. Z oględzin i otwarcia zwłok biegły sporządza opinię z zachowaniem wymagań art. 200 § 2.

Metody identyfikacji
Niekiedy okoliczności zgonu i znalezienia zwłok, brak osób mogących dokonać identyfikacji w znacznym stopniu utrudniają ustalenie tożsamości. Ponadto zmiany pośmiertne, takie jak wiotczenie mięśni, bladość powłok, brak mimiki, czy też uszkodzenie, zwęglenie i gnicie ciała mogą prowadzić do błędów w identfikacji. Trudności napotyka się też podczas identyfikacji ofiar katastrof, pożarów, czy też zwłok pozbawionych głowy.
Badania medyczno-sądowe sprowadzają się do stwierdzenia zgonu, czasu w którym nastąpił, przyczyn śmierci i powstałych obrażeń. Podczas autopsji wykonuje się opis ciała z uwzględnieniem znaków szczególnych i przebytych chorób.
Badania kryminalistyczne mają na celu daktyloskopię zwłok, ujawnienie i zabezpieczenie śladów. Metody identyfikacji stosuje się według wiarygodności:
- porównanie profilu genetycznego DNA
- porównanie odcisków palców (jeśli jest jeszcze co i z czym porównać)
- badania odontologiczne (także superprojekcja)
- badania radiologiczne
- porównanie danych medycznych
- badania osteologiczno-antropologiczne (płeć, wiek, budowa)
- porównanie znaków szczególnych (znamiona, tatuaże, blizny)
- porównanie rysopisu
- identyfikacja rzeczy znalezionych przy zwłokach
- identyfikacja na podstawie dokumentów
- identyfikacja przez inne osoby (krewni, świadkowie)

Na tej podstawie ustala się przynależność grupową lub można wykluczyć związek szczątków z konkretną osobą. Można też przeprowadzić rekonstrukcję plastyczną, wykorzystać zapisy filmowe (np. z kamer przemysłowych), bądź opiniować na podstawie implantów.
Na oględziny zwłok składają się dwie główne czynności - oględziny zewnętrzne i oględziny wewnętrzne.
Ta opowieść będzie dotyczyła oględzin wewnętrznych, czyli otwarcia zwłok, czyli w końcu właściwej sekcji zwłok.
Polega ona na otwarciu i zbadaniu co najmniej trzech jam ciała: jamy czaszki, klatki piersiowej wraz z szyją i jamy brzusznej.


Sekcję przeprowadza się po to ażeby:
- ustalić przyczynę śmierci (czyli wyodrębnić wszelkie zmiany, jakie zaszły w organiźmie i doprowadziły do ustania funkcji życiowych)
- wykryć zmiany anatomiczne
- wyjaśnić etiologię tych zmian
- stwierdzić, czy śmierć nastąpiła na skutek procesu chorobowego
- na skutek starzenia ustroju (śmierć fizjologiczna)
- czy też jest to śmierć gwałtowna

Sekcje anatomopatologiczne - wykonywane są na zwłokach osób, które zmarły w zakładach lecznictwa zamkniętego. Na ich podstawie stwierdza się przyczynę śmierci pacjenta, efekty uboczne choroby, a także szkoli lekarzy i studentów.

Sekcje sądowo-lekarskie natomiast przeprowadza się na polecenie prokuratury albo sądu. Wykonywane są w zakładach medycyny sądowej AM przez lekarzy, którzy są powołani jako biegli w zakresie medycyny sądowej. Na podstawie takiej sekcji ustala się, czy przyczyną śmierci było podlegające karze działanie lub zaniechanie działania osób trzecich, czy też miało miejsce samobójstwo. W szczególnych przypadkach na podstawie sekcji ustala się tożsamość zwłok.