Oględziny dokumentu przeprowadza się za pomocą lupy lub mikroskopu stereoskopowego w oświetleniu ukośnym lub przechodzącym, a w bardziej zaawansowanych badaniach wykorzystuje się mikroinfraskop (podczerwień), promieniowanie ultrafioletowe emitowane przez lampę kwarcową zaopatrzoną w filtr Wooda, laser, miękkie promieniowanie rentgenowskie, betagrafię, a także badania elektrycznego oporu papieru. By ustalić, czy usuwano powierzchniową warstwę papieru wraz z zapisem, można posłużyć się sposobami chemicznymi (suchymi lub mokrymi).
Najczęściej spotykanymi śladami świadczącymi o podrobieniu lub przerobieniu są:
- prześwit (powstaje najczęściej wskutek naruszenia powierzchni papieru w sposób mechaniczny);
- plamy; matową, porowatą powierzchnię papieru;
- ślady wygładzania powierzchni;
- zacieki na liniach załamania dokumentu;
- różnice w środku kryjącym lub narzędziu pisarskim ;
- różnice w kroju czcionki;
- niewłaściwe rozmieszczenie tekstu,
- źle dobrany papier (ze względu na gatunek, format);
- odbitkę niewłaściwego stempla (ze względu na kształt, format);
- brak zgodności fragmentów suchej pieczęci (przy zamianie zdjęcia np. w dowodzie osobistym);
- niewłaściwe wypełnienie dokumentu (może świadczyć o tym, że wypełniała go osoba niekompetentna).
Badania podłoża dokumentów
Najpowszechniej występującym podłożem dokumentów jest papier. Przy jego badaniu, by określić cechy grupowe, bierze się pod uwagę:
- rodzaj i gatunek ? określa zastosowanie użytkowe papieru
- klasę
- gramaturę
- powierzchnię
- barwę
- format
Bardziej szczegółowe badania papieru obejmują ustalenie składu włóknistego, właściwości fizycznych, wytrzymałościowych, chemicznych i cech specjalnych. W grupie właściwości fizycznych bada się m.in.: grubość, gładkość, przezroczystość, przepuszczalność powietrza, chłonność wody i tłuszczów, rozciągliwość, przewodnictwo prądu i palność. W grupie właściwości chemicznych ustala się m.in. rodzaj włókien i innych składników (wypełniacze, kleje, barwniki i zanieczyszczenia). Najważniejsze w tej grupie są: pH papieru i wyciągu wodnego, skład włóknisty, rodzaj kleju. Do cech specjalnych papieru zalicza się właściwości mające znaczenie tylko dla pewnych grup wyrobów.
Oprócz papierów z naturalnych włókien roślinnych produkuje się także papiery syntetyczne. Do ich wytwarzania używa się głównie polimerów termoplastycznych.
Papiery syntetyczne dzieli się ze względu na technologię ich otrzymywania na trzy grupy: papiery z syntetycznej pulpy (zwanej SWP), z syntetycznych włókien ciągłych i z syntetycznej folii. Papiery wykonane z SWP są bardzo wytrzymałe na tarcie i rozerwanie, dobrze chłoną środki kryjące, a wszelkie wydrapywanie lub usuwanie zapisów pozostawia łatwe do wykrycia ślady. Papier z syntetycznych włókien ciągłych jest wytwarzany z wysoko spolimeryzowanych polietylenowych włókien ciągłych. Jest to papier o specyficznej jedwabistej powierzchni, nieprzezroczysty, dobrze wiążący środki kryjące, a ponadto bardzo odporny na tarcie, zginanie i inne obciążenia mechaniczne. Papiery syntetyczne otrzymywane z cienkich folii plastikowych są produkowane metodą wyciskania w podwyższonej temperaturze.
