mikroślady - część 2

Zabezpieczanie mikrośladów

Naczelna zasada głosi, że mikroślady zabezpiecza się przed makrośladami. Sposób zabezpieczenia mikrośladów zależy od właściwości fizycznych i chemicznych ich samych, jak i podłoża.

Ślady w miarę możliwości trzeba zawsze zabezpieczać wraz z podłożem, na którym zostały wykryte.

Podczas zabezpieczania mikrośladów wraz z podłożem należy przestrzegać następujących zasad:
— przedmioty (podłoża) pakować do czystych opakowań, mogą to być worki foliowe, papierowe lub pojemniki szklane;
— każdy przedmiot należy pakować do innego pojemnika;
— przedmioty powinny być suche; jeżeli są mokre — należy je wysuszyć w temperaturze pokojowej, nie używając do tego celu suszarek, dmuchaw itp.;
— podobnie postępować z materiałem porównawczym jak z dowodowym.
W wypadku gdy jest niemożliwe zabezpieczenie mikrośladów wraz z podłożem, można:
a) zabezpieczyć za pomocą bezbarwnej folii daktyloskopijnej (żelatynowej lub pozytywowej).
b) zabezpieczyć za pomocą bezbarwnej taśmy klejącej, ale nie takiej zwykłej z dolnej szuflady biurka
c) zebrać mikroślady za pomocą nasadki montowanej na rurę ssącą odkurzacza. Mikro­ślady zatrzymują się na filtrze z bibuły. W ten sposób zabezpiecza się nie tylko mikroślady dowodowe, ale wsysa też wszystko w okolicy. Dlatego dobrze jest podzielić „obsysany” obszar na fragmenty i do każdego używać nowego filtra.

Na tym nie koniec metod zbierania. Można ślad przenieść na szkiełko przedmiotowe, zebrać za pomocą naelektryzowanej laski ebonitowej albo za pomocą pędzla magne­tycznego.
Zabezpieczając mikroślady, należy pamiętać o pobraniu materiału kontrolnego. Jest on niezbędny do wyeliminowania spośród zabezpieczonego materiału dowodowego tych cząstek, które pochodzą z podłoża. W trakcie oględzin należy zabezpieczyć również próbki materiałów, z których drobiny mogły się przenieść na sprawcę, jego odzież lub narzędzia.

Kiedy mikroślad nie nadaje się do badań?
Na mikroślady działają różne czynniki mogące doprowadzić do zmniejszenia ich przydatności do badań. Czynniki te dzielimy na trzy grupy:
a) grupa pierwsza —czynniki działające na stan cech mikrośladów w mo­mencie ich powstania
b) grupa druga —czynniki, które działają na mikroślady od momentu ich powstania do momentu zabezpieczenia (zmiany wtórne)
c) grupa trzecia — czynniki działające w okresie między zabezpieczeniem a badanie

W dalszym etapie dochodzenia badania mikrośladów wykonywane są przez biegłych o specjalności chemik, biolog lub mechanoskop z laboratoriów kryminalistycznych komend wojewódzkich Policji oraz z Centralnego Laboratorium Kryminalistycznego KG Policji. Badania mikrośladów pozwalają na identyfikację indywidualną w badaniach mechanoskopijnych, identyfikację nieznanej substancji i określenie jej właściwości, oraz na badania porównawcze.
Badania rozpoczyna się od badań nie naruszających stanu badanego śladu, a kończy na badaniach mogących zniszczyć ślad.

Znaczenie mikrośladów

Wyniki badań mikrośladów można wykorzystać w prowadzonym postępowaniu do:
— sprawdzenia wersji i ustalenia rzeczywistego przebiegu zdarzenia;
— ustalenia wyglądu sprawcy (np. odzież, włosy);
— ustalenia rodzaju narzędzia i jego opakowania;
— ustalenia kontaktu narzędzia z podejrzanym;
— ustalenia drogi dojścia i odejścia sprawcy;
— ustalenia sposobu działania;
— ustalenia kierowcy pojazdu prowadzącego pojazd w chwili wypadku;
— ustalenia przyczyn pożaru;
— odczytania usuniętego tekstu;
— identyfikacji zszywacza, dziurkacza itp.

Opinia z badań mikrośladów jest środkiem dowodowym, tak jak opinia z badań każdego innego rodzaju śladów i podlega swobodnej ocenie sądu.

Mikroślady występujące najczęściej na miejscu zdarzenia

Dla określonego sposobu działania tworzy się charakterystyczny zespół pozostawionych mikrośladów. Nie wszystkie mikroślady z tego zespołu i nie zawsze muszą wystąpić na danym miejscu zdarzenia. Najbardziej charakterystyczne mikroślady dla poszczególnych rodzajów przestępstw:

Przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu — dochodzi tu do bezpośredniego kontaktu między sprawcą lub narzędziem, którym się sprawca posługuje, a ofiarą — typowe więc będą mikroślady kontaktowe. W wydzielinie podpaznokciowej mogą znajdować się fragmenty naskórka, innych tkanek, włosy, włókna; na odzieży — włókna, włosy, tkanki; na narzędziach — krew, inne tkanki, włosy, włókna i mikrozarysowania. W wypadku użycia broni palnej na dłoni strzelającego mogą pozostać mikroosmalenia.

Zgwałcenia — dla tego typu przestępstw jest charakterystyczny zespół mikrośladów: włókna (często przeniesione krzyżowo), naskórek, krew, włosy, wydzielina z pochwy, kał, nasienie, gleba i części roślin.

Rozboje, kradzieże rozbójnicze — włókna, tkanki, mikrocząstki pochodzące od użytych narzędzi oraz mikrozarysowania.

Kradzieże, kradzieże z włamaniem — włókna, pył, brud, rdza, mikrodrzazgi, opiłki, mikrozarysowania, płytki wyrobu lakierniczego oraz okruchy szkła.

Wypadki drogowe, kradzieże pojazdów — włókna, płytki wyrobów lakierniczych, drobiny szkła, mikroodkształcenia oraz resztki smarów i olejów.

Podpalenia — resztki substancji łatwopalnych, gleba na obuwiu lub odzieży podpalacza.

Fałszerstwa dokumentów — pozostałości środków kryjących, ślady środków wywabiających i gumek, odwzorowania mechaniczne i zabrudzenia.

------------------------------------------------------------------------
Źródło: Technika kryminalistyczna t.II i III. WWiP WSPol Szczytno