Specjalista jest to technik kryminalistyki będący funkcjonariuszem Policji. Specjalistą nie jest ekspert z danej dziedziny kryminalistyki ani biegły.
Specjalista ogląda miejsce zdarzenia jako pierwszy; sporządza dokumentację; ujawnia/zabezpiecza ślady dowodowe; pilnuje porządku i nie dopuszcza na miejsce osób, które nie powinny (nie muszą) się w nim znajdować; sugeruje czynności i możliwości badania śladu.
Zdarza się, że specjalista musi pojawić się przed sądem w charakterze świadka i takiemu specjaliście może się przydać kilka poniższych sugestii.
Solidne przygotowanie się do przesłuchania pozwoli uniknąć dodatkowego stresu, którego i tak nie brakuje osobom przebywającym na sali sądowej.
Przygotowanie merytoryczne:
- przypomnienie sobie czego dotyczy sprawa i jakie czynności techniczne były w jej toku wykonywane. Wskazane jest zapoznanie się z aktami sprawy bądź dokumentacją procesową
- ustalenie powodu wezwania. Sąd wzywa specjalistę z trzech powodów:
1) w celu potwierdzenia lub uzupełnienia danych zawartych w dokumentacji albo też dla uzyskania bardziej szczegółowych informacji na temat czynności technicznej
2) by wyjaśnić błędy, do jakich doszło w czasie wykonywania czynności
3) na wniosek obrony, która chce wykazać błędy rzekomo lub faktycznie popełnione przez specjalistę
Określenie powodu wezwania pomoże przewidzieć pytania, jakie mogą zostać zadane.
Przygotowanie pozamerytoryczne:
- ustalenie trasy i czasu dojazdu oraz środka transportu
- ubranie - powinno być schludne, ciemne (garnitur, marynarka, garsonka), a buty solidnie wyczyszczone. Nie należy się obwieszać biżuterią. Mundur nie jest najlepszym pomysłem.
- zachowanie - starajmy się unikać nerwowych ruchów, nadmiernej gestykujacji (np.drapania po głowie), błądzenia oczami po sali, wskazane jest utrzymywanie kontaktu wzrokowego z sędzią
- wysławianie się - język nie powinien być zbyt fachowy, bo nie zostanie zrozumiany, ale nie może też być kolokwialny, i oczywiście unikajmy nadmiaru yyyy, eeee i tym podobnych :)
Kiedy już specjalista staje przed sądem, czekają go cztery etapy:
1) przed przesłuchaniem
dobrze jest przyjechać dużo wcześniej, żeby nie tylko uniknąć spóźnienia, ale też ewentualnie zapoznać się z aktami sprawy.
Później udajemy się na salę i zasiadamy na miejscu dla publiczności.
2) wstępne przesłuchanie
rozpoczyna się od ustalenia tożsamości powołanego i pouczenia o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań. Następnie specjalista ma możliwość opowiedzenia o swoim wykształceniu, ukończonych kursach, stażu pracy itp..
Na tym etapie szczególnie ważne jest dobre wrażenie, które utwierdzi sąd w przekonaniu, że ma do czynienia z fachowcem.
3) swobodna wypowiedź
dotycząca przeprowadzonych w tej konkretnej sprawie czynności technicznych, podczas której trzeba zwracać uwagę na sygnały niewerbalne wysyłane przez sąd. Wypowiedzi powinny być wyczerpujące, ale nie rozwlekłe i zawiłe.
4) pytania i odpowiedzi
ma na celu uzupełnienie informacji pozyskanych w poprzednim etapie albo upewnienie się, czy zostały dobrze zrozumiane. Czasami służą zdyskredytowaniu kompetencji specjalisty albo wykazaniu popełnionych przez niego błędów, niekiedy ukierunkowane są na zakwestionowanie bezstronności świadka, podważenie metody zastosowanej przy zabezpieczaniu, albo prowadzą do zdenerwowania świadka.
Na każde pytanie, jakie by ono nie było, odpowiadać należy zgodnie z prawdą, choćby oznaczało to nawet przyznanie się do błędu.