traseologia

Traseologia zajmuje się badaniami porównawczymi śladów stóp, zarówno odzianych jak i bosych; odwzorowaniami stóp na wyściółkach butów i wewnętrznych częściach cholewek; badaniami porównawczymi śladów obuwia; badaniami na zestawienie "pary" butów; wnioskowaniem o osobie na podstawie ścieżki chodu; badaniami oceniająco-typującymi śladów obuwia; tropami zwierząt.

Dawno, dawno temu badania te były powszechnie i często stosowane. W ostatnim czasie jednak straciły nieco na wartości, a to ze względu na stosowane nawierzchnie. Ślad na chodniku na przykład jest nikły i może ulec szybkiemu zatarciu przez innych użytkowników.

Ślady traseologiczne są widoczne, bądź niewidoczne, mogą też być:
-wgłebione, kiedy ślad podeszwy odwzorowuje się trójwymiarowo w podłożu miękkim
-powierzchniowe, na podłożu twardym i wtedy są albo nawarstwione-zostawia je substancja znajdująca się na podeszwie albo odwarstwione-podeszwa "zabiera" substancję z podłoża
-pozostawione na ludzkiej skórze, jako ślady powierzchniowe nawarstwione lub odwarstwione albo też wewnętrzne w postaci podbiegnięć krwawych.

Chód utrwala się w pozostawionych śladach, które składają się na ichnogram, czyli ścieżkę chodu. Badania dostarczają informacji o przebiegu zdarzenia, a także mogą posłużył do identyfikacji grupowej.

Najważniejsze w takim obrazie są:
kierunek chodu
linia chodu
linia stopy
kąt stopy
kąt kroku
długość i szerokość kroku
długość i szerokość pojedynczego śladu





Poszczególne elementy ichnogramu zmieniają się nie tylko wtedy, gdy mamy do czynienia z różnymi osobami, ale także w przypadku tej samej osoby w różnych warunkach. Na zmiany te mają wpływ między innymi - warunki pogodowe, rodzaj podłoża, obuwie, obciążenie, stan zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Zmiany mogą być spowodowane np. kontuzją, czy kalectwem. Długość kroku jest różna w zależności od płci, wieku, wzrostu, wagi. U mężczyzn wynosi średnio 60-80 cm, u kobiet 50-60 cm.

Jakość śladów uzależniona jest od czynników obiektywnych, takich jak: podłoże, ukształtowanie terenu, warunki atmosferyczne, rodzaj podeszwy, mechanizm powstawania. Wpływ mają też czynniki subiektywne: wiedza, doświadczenie i sprzęt technika zabezpieczającego.

Ślady obuwia

Żeby odnaleźć ślady obuwia należy określić punkt wejścia i wyjścia sprawcy, a także miejsca w których sprawca mógł się zatrzymywać. Powinno się także sprawdzić powierzchnie takie jak drzwi i okna, które zostały wyważone.
Obecność śladów pozornie niewidocznych ujawnia się za pomocą skośnie padającego światła skupionego albo za pomocą promieni UV. Fotografuje się, a następnie oczyszczony ślad odwzorowuje. Ślady wgłębione w substancjach zwartych - za pomocą gipsu alabastrowego albo kamienia dentystycznego, a w podłożach niestałych po uprzednim utrwaleniu nawierzchni np. lakierem do włosów. Odcisk w substancjach sypkich najpierw się utrwala, po czym odwzorowuje żywicą silikonową.
Ślady nawarstwione przenosi się na czarną folię daktyloskopijną. Ślady utajone ujawnia się za pomocą proszków daktyloskopijnych.
Ślady pyłowe zdejmuje się metodą elektrostatyczną na aluminiową płytkę pokrytą folią.
Ślady pozostawione na ludzkiej skórze należy przede wszystkim opisać i sfotografować. W zależności od rodzaju śladu stosuje się metodę elektrostatyczną albo folię żelatynową.
Materiał porównawczy pobiera się wykonując odcisk w możliwie zbliżonych warunkach terenowych i atmosferycznych. Do badań powinno się wysłać obuwie lub inny przedmiot (stopę :), którego ślad stanowi obiekt badania. Porównuje się typ obuwia, wielkość, długość i jego parametry składowe, szerokość przedstopia i śródstopia oraz wzór protektora. Później przeprowadza się badania zmierzające do identyfikacji indywidualnej obuwia.
Zarówno zewnętrzne (np.starcie obcasów, ubytki w podeszwach), jak i wewnętrzne (zużycie i odkształcenie wyściółki) cechy indywidualne obuwia podlegają ewolucji, co trzeba mieć na uwadze, przeprowadzając identyfikację.

Ślady pojazdów

Ślady pojazdów spotyka się najczęściej na miejscu wypadków drogowych, a także w zdarzeniach, w których pojazd był narzędziem, przedmiotem albo środkiem ułatwienia przestępstwa. Ślad traseologiczny pozostawia układ jezdny bądź też inna część pojazdu, jego ładunek i wyposażenie. Może być pozostawiony na drodze, obiektach, innych pojazdach, odzieży lub ciele, a także ślady płynów. Podobnie, jak w przypadku obuwia mamy ślady wgłębione i powierzchniowe, ale też ślady jazdy, hamowania, blokowania kół, znoszenia i bocznego przemieszczania się kół. Występują też ślady zarysowań, kiedy ciśnienie w oponie jest za niskie i z podłożem styka się obręcz koła.
Zgodnie z kierunkiem ruchu wyrzucane, przesuwane lub zgniatane są grudki ziemi, błota lub śniegu, trawy. W odwrotnym kierunku odwarstwia się podłoże. ślad wyciekającego płynu zwęża się w kierunku jazdy.

Na miejscu zdarzenia zabezpiecza się: odłamki szkła, tworzywa sztucznego, fragmenty lakieru, wszelkie elementy pojazdu, plamy, materiał biologiczny. Dokumentuje się położenie pojazdów, uczestników zdarzenia, a w przypadku, gdy ofiarą jest pieszy, także położenie elementów odzieży.

Identyfikacja:

Przeprowadza się porównując ślad lub jego odwzorowanie z przedmiotem, który go prawdopodobnie pozostawił, albo porównując odwzorowania - zakwestionowany i porównawczy. Identyfikację indywidualną przeprowadza się porównując kolejno: ogólny wygląd wzoru bieżnika, odległości między wzniesieniami i rowkami oraz kąty przebiegów elementów wzoru; stopień i sposób nabycia, oraz inne cechy.
Na podstawie śladów można typować nie tylko rodzaj pojazdu, ale też zrekonstruować przebieg zdarzenia.