Fantastyka pisarze: Adam Wiśniewski-Snerg - o autorze

Krzysztof Jagielski
06.09.2015

Adam Wiśniewski-Snerg (ur. 1 stycznia 1937 w Płocku, zm. 23 sierpnia 1995) - polski pisarz science fiction. Jedna z najbardziej zagadkowych postaci literatury polskiej XX wieku. Przez długi czas, pomimo nacisku mediów, starannie ukrywał swój wizerunek, nie udzielał wywiadów ani nie podawał swoich informacji biograficznych. W swoich utworach prezentował własną, syntetyczną wizję świata, której nie uważał za daleką od rzeczywistości. Pod koniec życia zapomniany i niedoceniany, po samobójczej śmierci odkryty na nowo jako jeden z najwybitniejszych pisarzy SF. Snerg to pseudonim wymyślony przez autora ze względu na popularność zarówno nazwiska Wiśniewski, jak i imienia Adam. "Snerg" to odczytany skrót Sumy Całkowitej Energii.

Adam Wiśniewski-Snerg
Imiona i nazwisko     Adam Wiśniewski-Snerg
Data i miejsce urodzenia     1 stycznia 1937 Polska Płock
Data i miejsce śmierci     23 sierpnia 1995 Polska Warszawa
Narodowość     polak
Dziedzina sztuki     literatura
Styl     fantastyka naukowa
Ważne dzieła     Robot, Według łotra, Jednolita teoria czasoprzestrzeni

 

Pod koniec życia Adam Wiśniewski-Snerg znajdował się w silnej depresji, o jego ostatnich chwilach na łamach "Nowej Fantastyki" opowiadała ciotka.

Snerg był pierwowzorem Sneera - głównego bohatera powieści Janusza A. Zajdla Limes inferior. Jego nazwisko pojawiło się ostatnio w mediach w związku z domniemanym plagiatem, jakiego mieli się dopuścić Bracia Wachowscy, twórcy filmu Matrix, którego rzeczywistość podobna jest do tej przedstawionej w opowiadaniu Snerga Anioł przemocy.

Najbardziej znana i ceniona powieść Snerga to Robot. Książka ta zwyciężyła w plebiscycie na najbardziej wartościową powieść polskiej SF w powojennym trzydziestoleciu. Snerg buduje w niej świat wokół Teorii Nadistot. Jest to świat, w którym niepodzielnie rządzi Mechanizm a ludzie są mu posłuszni, nie mając przy tym świadomości własnego zniewolenia.

W nielicznym dorobku twórczym Snerga znajdziemy także nowele i opowiadania, m.in. Tramwajada, seria o Perrym Eksie, Anioł przemocy, Otępienie. Niektóre opowiadania publikowane były na łamach "Nowej Fantastyki", w tym: Rozdwojenie, Dzikus, Przerwany film, Zmowa.

Za jedno ze swoich najważniejszych dzieł Snerg uważał Jednolitą teorię czasoprzestrzeni wydaną własnym nakładem (10 000 egzemplarzy) w 1990 roku. Rozprawa ta nie spotkała się z uznaniem w środowisku naukowym.

Pozycje wydane po śmierci Snerga (Oro, Trzecia cywilizacja) nie zyskały uznania w oczach czytelników i krytyków. W obu tych książkach można dostrzec kilka podobieństw, obydwie traktują o zapomnianej cywilizacji, której historię główny bohater ma możliwość poznawać i w pewnym sensie przeżywać dzięki znalezionym przypadkiem artefaktom. Ich akcja jest dość schematyczna i przewidywalna, zastrzeżenia budzi także pisarski warsztat autora i logiczna spójność utworów, które sprawiają wrażenie bardziej szkiców niż ukończonych dzieł. Niektórzy miłośnicy Snerga mają wątpliwości, czy utwory te wyszły spod jego pióra. W każdym razie sam autor nie zdecydował się ich opublikować.

Ważniejsze dzieła

    * Robot (1973, oraz słowo/obraz terytoria 2005)
    * Według łotra (Wydawnictwo Literackie, Kraków 1978 oraz słowo/obraz terytoria 2005)
    * Nagi cel (1980 oraz słowo/obraz terytoria 2006)
    * Arka (Czytelnik, Warszawa 1989) oraz słowo/obraz terytoria 2007)
    * Jednolita teoria czasoprzestrzeni (Wydawnictwo Pusty Obłok, Warszawa 1990)

Powieści wydane pośmiertnie

    * Oro (Amber, Warszawa 1997) oraz słowo/obraz terytoria 2008)
    * Trzecia cywilizacja (C&T, Toruń 1998)


Źródła

    * Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990, ISBN 83-210-0892-5
    * Polska Biblioteka Literacka

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie