Obłęd to rodzaj psychozy, na którą składają się m. in. urojenia bez zaburzeń osobowości, paranoja, potocznie: choroba psychiczna.
• Biblia, Księga Daniela 4:29-37
Za sprawą Boga w obłęd popadł nadęty pychą król babiloński, Nebukadneccar. Stało się to w chwili, gdy chełpił się swymi osiągnięciami. Przez 7 lat król zachowywał się i jak zwierzę.
• Szekspir W., Hamlet
Śmierć ojca i odrzucenie przez Hamleta powodują, że niezwykle wrażliwa Ofelia popada w obłęd i w konsekwencji popełnia samobójstwo.
• Szekspir W., Makbet
Konsekwencją dokonanej zbrodni jest obłęd Lady Makbet, która, mając otwarte oczy, nikogo nie widzi, wciąż ściera z rąk nieistniejące plany krwi, popełnia samobójstwo.
• Mickiewicz A., Romantyczność
Po śmierci Jasia Karusia popada w obłęd: widzi go, rozmawia z nim itp.
• Krasiński Z., Nie – boska komedia
Maria, nie dostrzegając miłości i zainteresowania ze strony męża, popada w obłęd, trafia do specjalistycznego szpitala.
• Dostojewski F., Sobowtór
Urzędnik Goladkin panicznie boi się utraty stanowiska, popada w obłęd, który jest wynikiem kształtowania charakteru przez carską Rosję.
• Czechow A., Sala numer 6
Andrzej Jefimycz – lekarz i Gromow – pacjent prowadzą w sali numer 6 rozmowy, nie wiadomo, kto z nich jest obłąkany. Obłąkanie to niemoc inteligentów, którzy wyrzekają się walki siłą.
• Gogol M., Pamiętnik wariata
Urzędnik Popriszczin ma jednocześnie manię wielkości i kompleks niższości. Stopniowe popadanie w obłęd przeradza się w poważną chorobę psychiczną. Obłąkanie jest wynikiem życiowego niespełnienia.
Motyw obłędu w innych dziedzinach sztuki
• malarstwo
- Munch E., Krzyk
- Delacroix E., Ofelia
- Millais J. E., Śmierć Ofelii
- Grottger A., Ofelia
- Gericault T., Obłąkany
- Gogh, V. van, Drzewo w ogrodzie przy szpitalu dla obląkanych
- Gogh, V. van, Korytarz w domu obłąkanych
• rzeźba
• muzyka
- Perfect, Morze obłędu
- Bajor M., Edith
- Bartosiewicz E., Zabij swój strach
- Elton John, Madness
• film
- Obłąkana miłość, reż. D. Mackenzie
- Wstręt, reż R. Polański
- Lot nad kukułczym gniazdem, reż. M. Forman
- Piękny umysł, reż. R. Howard
- Wyspa tajemnic, reż. M. Scorsese
Cytaty
Miłość – chwilowe obłąkanie, na które lekarstwem jest małżeństwo.
A. Bierce
Obłęd żywi się prawdą.
Novalis
Najkrótsza droga do obłędu wiedzie przez samotność.
A. Minkowski