Kochanowski J., O doktorze Hiszpanie
Tytułowy bohater kładzie się do łóżka trzeźwy, rano budzi się pijany – tak kończy się picie przed snem.
• Wyspiański S., Wesele
Zamroczeni alkoholem goście weselni nie są zdolni do stawienia się do dyspozycji na dźwięk rogu; upojenie alkoholowe i chocholi taniec wyobrażają marazm narodu w dobie niewoli.
• Sienkiewicz H., Trylogia
amatorem mocnych trunków jest m. in. Jan Onufry Zagłoba, przy alkoholu lubi opowiadać zabawne historie, przechwala się; jego pijaństwo bywa też zgubne: alkohol uśpił jego czujność na kozackim weselu, wtedy to staje się więźniem Bohuna.
Andrzej Kmicic też nie stroni od alkoholu – po pijatykach z kompanami są ofiary śmiertelne.
• Krasicki I., Pijaństwo
Krytyka sarmackiego pijaństwa, zwyczaju picia przy każdej okazji; ukazanie skutków: skłonności do bójek i kłótni.
• Gogol M., Rewizor
Ukazanie wiecznie pijanej carskiej Rosji, satyryczne przedstawienie snucia wielkich planów pod wpływem alkoholu.
• Lubkiewicz – Urbanowicz T., Boża podszewka
Alkoholem raczą sowieckich żołnierzy Polacy – to jedyny sposób na udobruchanie ich.
• Andrzejewski J., Popiół i diament
Okazją do alkoholowych libacji jest zakończenie II wojny światowej.
• Konwicki T., Mała apokalipsa
Przyjęcie Polski w poczet republik radzieckich jest mocno opijane.
• Mickiewicz A., Konrad Wallenrod
tytułowy bohater często nadużywa alkoholu, to skutek drogi, którą wybrał: podstęp, zdrada dla szczytnego celu, opuszczenie żony.
• Mickiewicz A., Pan Tadeusz
Smutki w alkoholu topi Jacek Soplica po zawodzie miłosnym.
• Czechow A., Wujaszek Wania
Lekarz Michaił Lwowicz Astrow upija się często, bo chce zapomnieć o gnuśnym otoczeniu, niespełnionych marzeniach i ambicjach.
• Hłasko M., Pierwszy krok w chmurach
Pijani robotnicy nie pozwalają młodej parze cieszyć się miłością.
• Tryzna T., Panna Nikt
Ojciec tytułowej bohaterki często wraca do domu pijany, alkoholem zagłusz problemy dnia codziennego.
• Jastrun M., Pijaństwo
Krytyka tych, którzy przepijają Polskę.
Motyw pijaństwa w innych dziedzinach sztuki
• malarstwo
- Manet É., Pijący absynt
- Jordanes J., Fasolowy król, Król pije
- Stackiewicz P., Pan Zagłoba
- Rembrandt van Rijn, Uczta Baltazara
- Cézanne P., Uczta (Orgia)
- Orłowski A., Uczta u Radziwiłłów
- Bellini G., Upojenie Noego
• rzeźba
- Hals F., Wesoły pijak
- Pęczarski F., Para pijaków
- Edwards D., Autopsja Paris Hilton
• muzyka
- Bob Marley, Red, red wine
- Dżem, Whisky
- Kult, Wódka
- Oddział Zamknięty, Tańcz i wino pij
• film
- Potop, Ogniem i mieczem, reż. J. Hoffman
- Pętla, reż. J. Has
- Wesele, reż. A. Wajda
- Wesele, reż. W. Smażowski
- Popiół i diament, reż. A. Wajda
- Tylko strach, reż. B. Sass
- Hydrozagadka, reż. A. Kondratiuk
- Żółty szalik, reż. J. Morgenstern
Cytaty
Pijakowi wstyd pić, ale pijakowi jeszcze gorszy wstyd: nie pić.
J. Pilch
Pijaństwo nie rodzi wad, tylko je wydobywa.
O. Wilde
Więcej ludzi utonęło w kieliszku, niż w morzu.
F. de La Rochefoucauld
Wódka pije ludzi do dna.
R. Motas