Ubóstwo - Nędza

Ubóstwo to życie na pograniczu egzystencji.

•    Andersen J. Ch., Dziewczynka z zapałkami, Kopciuszek

•    Słowacki J., Balladyna

Ubogą dziewczynę, mieszkającą w chatce, ubóstwo, ale też chciwość popychają do zabicia siostry, z którą rywalizuje o względy bogatego Kirkora.

•    Legenda o św. Aleksym

Bohater pochodzi z bogatej rodziny, ale zostaje biednym z wyboru, umartwia się, by zasłużyć na zbawienie.

•    Kwiatki św. Franciszka

Franciszek nawołuje do wybrania ubóstwa, ale nie postuluje ascetyzmu, lecz radosną wiarę w Boga.

•    Rej M., Krótka rozprawa między trzema osobami…

Chłopi żyją w ubóstwie, ciemiężeni i wyzyskiwani przez duchowieństwo i szlachtę.

•    Konopnicka M., Jaś nie doczekał, Nasza szkapa

Utwory przedstawiają warunki życia ubogich, choroby.

•    Prus B., Lalka

Głód i choroby trawiące mieszkańców Powiśla.

•    Kasprowicz J., Z chałupy

Nędza wsi.

•    Reymont W. S., Chłopi

Los żebraków i komorników.

•    Reymont W. S., Ziemia obiecana

Ubodzy robotnicy łódzcy, ginący lub tracący zdrowie, pracując w nieludzkich warunkach.

•    Żeromski S., Ludzie bezdomni

Ubóstwo mieszkańców ulic Ciepłej i Krochmalnej. Nędza w Cisach.

•    Zapolska G., Panna Maliczewska

Uboga artystka staje się utrzymanką, by przeżyć.

•    Gojawiczyńska P., Dziewczęta z Nowolipek

Zmagania tytułowych bohaterek z nędzą.

•    Nałkowska Z., Granica

Losy Justyny, ludzi „spod podłogi”.

•    Brandys K., Matka królów

Los matki walczącej o byt przed, po i w czasie wojennej zawieruchy.

•    Kraszewski J. I., Chata za wsią

Mieszkańcy wsi cierpią biedę.

•    Orkan W., Komornicy

Nędza wsi góralskiej końca XX w., śmierć głodowa.

•    Wojdowski B., Chleb rzucony umarłym

Zapis dramatu w warszawskim getcie: głód, nędza, strach.

•    Caldwell E., Poletko Pana Boga

Nędzny los farmerów, dzikie instynkty posiadania bogactwa.

•    Gorki M., Na dnie

Portret ludzi pozbawionych nadziei na wydobycie się z nędzy, wegetujących w noclegowni.

•    Hamsun K., Głód

Psychologiczne studium biedy i głodu, dzieje walki o przetrwanie bohatera – narratora.
Motyw ubóstwa w innych dziedzinach sztuki

•    malarstwo
- Bastien – Lepage J., Żebrak
- Chełmoński J., Owczarek, Wypłata robocizny
- Szermetowski J., Pogrzeb chłopski
- Gierymski A., Powiśle

•    rzeźba
- Zawodowy żebrak, autor – brak danych

•    muzyka
- US for Africa, We are the World
- Kazik, 12 groszy
- Geppert e., Niewiele chciał
- Bulbulators, Bieda

•    film
- Nic, reż. D. Kędzierzawska
- Panna Nikt, reż. A. Wajda
- Cześć, Tereska, reż. R. Gliński
- Nędznicy, reż. B. August
- Miasto Boga, reż. F. Meirelles
- Edi, reż. P. Trzaskalski


Cytaty

Szczęście, choroba, nędza – wielką w ludziach odmianę czyni.
                                                        J. Zabczyc   

Lenistwo idzie tak wolno, że bieda je dogania.
                                                                      B. Franklin

Kto pokochał biedę – stał się bogatym.
                        M. Gogol                                 

Bieda jest lepszym spoiwem, niż szczęście.
                        E. M. Remarque
                                
Bieda to najlepszy nauczyciel.
                        B. Pasternak

To nie ubóstwo nas nęka tylko pragnienie bogactwa.
                        M. Aureliusz