Co jest największym problemem w branży transportowej? Oczywiście nierzetelni kontrahenci i piętrzenie się nieuregulowanych faktur. To prowadzi do powstawania zatorów płatniczych i pogarszania kondycji finansowej firmy. Przewoźnicy mają jednak możliwość zabezpieczenia się przed takimi sytuacjami. Przysługuje im prawo do wykonania zastawu na przesyłce. Na czym to polega?
Zastaw na przesyłce to po prostu zabezpieczenie rzeczowe wierzytelności. Przewoźnik przyjmujący zlecenie od właściciela ładunku ma prawo oczekiwać od niego zapłaty za wykonany przewóz. Jeśli ten nie wywiąże się ze swojego obowiązku, firma spedycyjna może dokonać zastawu na ruchomości i wydać ładunek dopiero w momencie uregulowania należności. Takie prawo daje Kodeks Cywilny, którego artykuły 306-325 traktują właśnie o kwestii zastawu na rzeczy ruchomej.
Warto wiedzieć
Przewoźnik nie ma obowiązku sporządzania dodatkowej umowy czy jakiegokolwiek innego dokumentu, który potwierdzałby fakt wykonania zastawu na przesyłce.
Ważne jest jednak to, aby przewoźnik był w posiadaniu umowy poświadczającej, że ma prawo do rozporządzania powierzonym mu ładunkiem. Taki dokument należy przekazać kierowcy lub innej upoważnionej osobie, jeśli właściciel firmy nie wykonuje przewozu osobiście.
Prawo różnicuje przywileje, jakie posiadają firmy spedycyjne i przewozowe. W przypadku spedytora obowiązuje artykuł 802 Kodeksu Cywilnego, który umożliwia dokonanie zastawu w celu zabezpieczenia wynagrodzeń, prowizji, zwrotu wydatków oraz wszelkich innych kosztów, ale tylko do momentu, gdy ładunek znajduje się u spedytora lub upoważnionej przez niego osoby. Spedytor ma także prawo do zabezpieczenia wszystkich dokumentów poświadczających jego współpracę z właścicielem ładunku, a nawet współpracę właściciela z poprzednimi spedytorami.
Jeśli natomiast chodzi o przewoźnika, to zastosowanie ma artykuł 790 Kodeksu Cywilnego mówiący, że prawo do zastawu przysługuje wyłącznie w odniesieniu do towarów, które zostały wymienione w umowie między firmą a zleceniodawcą.
Warto wiedzieć
Artykuł 57 ustawy prawa przewozowego wyklucza natomiast wykonanie zastawu na ładunku powierzonym przez organy władzy, administracji państwowej, wymiaru sprawiedliwości lub organów ścigania.
Zastaw na przesyłce jest zatem dość skutecznym narzędziem w walce o odzyskanie należnego wynagrodzenia, ale można z niego korzystać tylko w ramach obowiązujących przepisów, by nie zostać oskarżonym o przywłaszczenie sobie ładunku.