Leonard Cohen

hoć Leonard Cohen, o całą dekadę starszy od członków grup The Beatles i The Rolling Stones, jest nieomal rówieśnikiem Elvisa Presleya (ur. 1935), jego droga do muzyki była całkowicie odmienna. Gdy debiutował jako piosenkarz w 1968, był już uznanym poetą i pisarzem.


 Życiorys

Urodził się w 1934 roku w Montrealu jako Leonard Norman Cohen, syn Mashy i Nathana Cohen, w średniozamożnej żydowskiej rodzinie (ojciec był Polakiem, a matka Litwinką)[4]. 15 sierpnia 1937 roku zmarł dziadek Leonarda ze strony ojca Lyon Cohen, człowiek niezwykle aktywny w społeczności kanadyjskich Żydów.

Dzięki swojej rodzinie otrzymał solidną edukację na poziomie średnim i zaczął studia na anglojęzycznym McGill University w rodzinnym mieście. Choć był przeciętnym studentem, jeszcze w czasie studiów zdobył prestiżową nagrodę McNaughton Prize za osiągnięcia literackie. Rok po skończeniu studiów w 1957 wydał swój pierwszy tom poezji Let Us Compare Mythologies. Na przestrzeni następnych lat pisał i publikował poezję oraz wydał dwie powieści The Favorite Game 1963 oraz Beautiful Losers w 1966.

Leonard Cohen w wywiadach często powtarza, że wziął się za śpiewanie, gdyż trudno było wyżyć z pisania. Biografowie nieco inaczej przedstawiają jego życie w tamtym okresie. Honoraria literackie, rządowe granty oraz dochody z rodzinnego przedsiębiorstwa wystarczały na wygodne życie. Leonard Cohen w tym czasie dużo podróżuje, prowadzi intensywne życie towarzyskie i erotyczne. Lubi otaczać się pięknymi kobietami i dopóki jest to legalne, eksperymentuje z LSD.

Choć nauczył się grać na gitarze w wieku trzynastu lat, a wcześniej zaczął pisać piosenki, traktował muzykę w sposób czysto rekreacyjny i początkowo nie zamierzał zostać piosenkarzem. Zresztą nigdy nie był wybitnym instrumentalistą. Przypadkową sławę przyniosła mu piosenka Suzanne, której profesjonalną wersję nagrała folkowa piosenkarka Judy Collins. Stała się ona radiowym przebojem roku 1965. To właśnie Collins wprowadziła Cohena w środowisko muzyki folk. Namówiła Cohena, by wystąpił z nią na Newport Folk Festival w 1967. Od tego zaczyna się jego kariera wykonawcy. Wydany w tym samym roku album The Songs of Leonard Cohen zawiera takie nieśmiertelne przeboje artysty jak: Suzanne, Sisters of Mercy, So Long, Marianne, Hey, That's No Way to Say Goodbye. Album odniósł wielki sukces.

Cohen śpiewający przy akompaniamencie gitary akustycznej i niewielkiego, łagodnie grającego zespołu, śpiewając nieco monotonnym, lecz bardzo ciepłym basem piękne poetyckie teksty, przesycone religijnymi i interkulturowymi aluzjami oraz zakrapiane humorem (najczęściej czarnym), utrafił w gusta intelektualnie zaawansowanych, lewicujących, zapatrzonych w kultury wschodu środowisk akademickich i literackich ówczesnej Ameryki. Kolejne płyty utwierdzały pozycję artysty. Przełomowym albumem Cohena był Death of a Ladies' Man wydany w 1977 i wyprodukowany przez legendarnego Phila Spectora. W wyniku zastosowania Spectorowskiej ściany dźwięku muzyka z tego albumu staje się pełniejsza instrumentalnie lub - jak nieraz twierdzą krytycy, przesadnie barokowa. Obok ostrzej grającej sekcji rytmicznej, elektrycznych gitar, instrumentów klawiszowych, aranżacje obejmowały także sekcję instrumentów smyczkowych. Choć album ten jest bardzo kontrowersyjny, na zawsze podniósł on rolę innych niż gitara prowadząca instrumentów w twórczości Cohena. Płyta Recent Songs oznacza powrót do poprzedniej stylistyki, jednak bogactwo instrumentarium zostało zachowane. Na kolejnej płycie, Various Positions, pojawiły się syntezatory, aby na kolejnej - I'm Your Man - całkowicie zdominować instrumentarium. Aż trzy utwory z następnego albumu The Future zostały wykorzystane w kontrowersyjnym, słynnym filmie Urodzeni mordercy. Z tego okresu (1979-1994) pochodzą takie wielkie przeboje artysty jak The Guests, The Traitor, Hallelujah, Dance Me to the End of Love, I'm Your Man, Everybody Knows, Closing Time, The Future, czy Democracy.

Fenomenem jest ogromna popularność Leonarda Cohena w Polsce. W latach osiemdziesiątych był on w niej lepiej znany niż w rodzinnej Kanadzie. Było to zasługą popularyzatorskiej działalności Macieja Zembatego, jego (głównie wspólnych z Maciejem Karpińskim) tłumaczeń tekstów piosenek i wykonań polskich coverów. Gdy w 1985 Leonard Cohen przyjechał na trasę koncertową do Polski, był w stanie wypełnić olbrzymie hale koncertowe, mieszczące wielotysięczne widownie. Podczas pobytu w Polsce spotkał się z Lechem Wałęsą oraz wygłosił szereg prosolidarnościowych oświadczeń. W wyniku tego jego piosenki zniknęły z Polskiego Radia na wiele miesięcy.

W 1997 cover piosenki I'm Your Man wykonał Bogusław Linda w filmie Sara.

W latach 1994–1999 przebywał w Centrum Zen na Mount Baldy w okolicach Los Angeles[5]. Wstawał o 2.30, przygotowywał posiłki dla swojego mistrza, potem medytował. W ciągu pięciu lat sam ocenił, że stał się innym człowiekiem. [6]

Wówczas, po nieomal dziesięciu latach braku aktywności artystycznej, Cohen wydał album Ten New Songs. Najbardziej znane utwory z tego wydawnictwa to In My Secret Life, Alexandra Leaving oraz Boogie Street.

24 października 2003 otrzymał z rąk gubernatora generalnego Kanady Adrianne Clarckson Order of Canada, najwyższe odznaczenie kanadyjskie, przyznane mu za wybitny wkład w rozwój kanadyjskiej kultury.

W 2004 została wydana płyta Dear Heather.


W 2005 okazało się, że artysta został pozbawiony środków na funduszu emerytalnym. Jego była przyjaciółka, jednocześnie menedżer Kelley Lynch sprzeniewierzyła ponad 5 milionów dolarów zostawiając jedynie 150 tysięcy. To stanowczo zbyt mało, biorąc pod uwagę fakt, że suma ta nie wystarczy na opłacenie należnych podatków artysty. W marcu 2006 Cohen wygrał sprawę sądową z byłą menedżer, gdy sąd nakazał wypłacenie przez nią $9mln na rzecz artysty. Od tego czasu ignoruje ona wezwania do zapłaty, w związku z czym, nie jest pewne czy Cohen odzyska całość zasądzonej sumy.[7]

W 2006 Cohen został uhonorowany członkostwem w Canadian Songwriters Hall of Fame.

24 listopada 2006 do polskich kin wszedł film "Leonard Cohen: I'm Your Man". To film dokumentalny, o jego wpływie na swoją twórczość mówią takie gwiazdy jak Bono i muzycy zespołu U2, czy Nick Cave. Sam Leonard Cohen opowiada o swoim życiu i marzeniach.

31 marca 2007 Leonard Cohen wystąpił w Sali im. Agnieszki Osieckiej w Warszawie (Polskie Radio Program 3) jako gość specjalny koncertu promującego płytę Anjani Thomas "Blue Alert". Cohen jest producentem "Blue Alert" oraz autorem tekstów. Zaśpiewał wraz z Anjani dwie piosenki.

10 marca 2008 przyjęto go do Rock and Roll Hall of Fame. 13 stycznia tego roku zapowiedział pierwszą od 15 lat trasę koncertową w Kanadzie i Europie. Pierwszy występ odbył się 11 maja w Fredericton. Wystąpił m.in na festiwalu The Big Chill, Montreal Jazz Festival i Glastonbury Festival. Na początku jesieni 2008 roku wystąpił w Polsce na dwóch koncertach: 29 września we Wrocławiu i 1 października w Warszawie.

Dyskografia

    * 1967 The Songs of Leonard Cohen
    * 1969 Songs from a Room
    * 1971 Songs of Love and Hate
    * 1973 Live Songs
    * 1974 New Skin for the Old Ceremony
    * 1977 Death of a Ladies' Man
    * 1979 Recent Songs
    * 1984 Various Positions
    * 1988 I'm Your Man
    * 1992 The Future
    * 1994 Cohen Live
    * 2001 Field Commander Cohen – Tour of 1979 (live)
    * 2001 Ten New Songs
    * 2004 Dear Heather
    * 2006 Blue Alert (autor tekstów, producent)
    * 2009 Live in London (live, dostępny także w formie DVD)

Kompilacje:

    * The Best of Leonard Cohen (1975) (wraz z utworami Greatest Hits)
    * More Best of Leonard Cohen (1997) (zawiera 2 nowe utwory )
    * The Essential Leonard Cohen (2002), podwójne CD

Bibliografia

    * 1956 Let Us Compare Mythologies – wiersze
    * 1961 The Spice-Box of Earth - wiersze
    * 1963 The Favorite Game – powieść (Ulubiona Gra, Spółdzielnia Wydawnicza Anagram, Warszawa 1994, przekład Maciej Zembaty, Ulubiona gra, Wydawnictwo Zysk i S-ka, Poznań 2003, przekład Paweł Lipszyc)
    * 1964 Flowers for Hitler - wiersze
    * 1966 Beautiful Losers – powieść (Piękni Przegrani, wydawnictwo Sic!, Warszawa 2005, przekład Anna Kołyszko)
    * 1966 Parasites of Heaven - wiersze
    * 1968 Selected Poems 1956 - 1968 - zbiór wierszy
    * 1972 The Energy of Slaves - wiersze
    * 1978 Death of a Lady's Man - wiersze
    * 1984 Book of Mercy
    * 1993 Stranger Music: Selected Poems and Songs - wiersze i piosenki ("Muzyka nieznajomego: wybrane wiersze i piosenki", Wydawnictwo Da Capo, Warszawa 1999, przekład: Maciej Karpiński i Maciej Zembaty)
    * 2005 Book of Longing (polski przekład Daniela Wyszogrodzkiego pt. "Księga tęsknoty",Domu Wydawniczego Rebis,2006) – zbiór poezji