Uruchamianie programu w dowolnym miejscu systemu

Marek Szydełko
20.08.2015

Instalowanie programów z pakietów firmowych (.deb, .rpm) często powoduje, że po wpisaniu nazwy programu w dowolnym miejscu (katalogu) systemu, program ten zostaje uruchomiony. Instalując programy "po swojemu" (np. z paczek tar.gz) często trzeba samemu wykombinować jak takie coś zrobić. Wbrew pozorom to nic trudnego - wystarczy trochę sprytu. Poniżej pokażę jak to zrobić na jeden z łatwiejszych sposobów.

Przed wykonaniem instrukcji warto wiedzieć, że w Linuksie istnieje katalog /usr/bin/, gdzie przechowywane są pliki binarne z programami, które mogą być używane przez każdego użytkownika.
Wpisz polecenie ls -l i zobacz jakie tam są pliki. Być może, z niektórych programów już korzystałeś. Jak widać, są tam też dowiązania symboliczne (tzw. symlinki - po wpisaniu powyższego polecenia rozpoznasz je po literze l poprzedzającej prawa dostępu do pliku).

Zauważ, że wpisanie nazwy dowolnego programu (z katalogu /usr/bin/) w dowolnym miejscu spowoduje uruchomienie się tego programu - nie trzeba wpisywac np. /usr/bin/kruler, ani będąc w odpowiednim katalogu ./kruler (kruler to dosyć ciekawe narzędzie - linijka - powinna być w każdym Linuksie).
Efekt taki możemy uzyskać poprzez zastosowanie tzw. dowiązania symbolicznego (symlinkowania). Dzięki temu możemy określić jakiś program dowolną nazwą (lub pozostawić oryginalną). Dowiązanie symboliczne przypomina trochę skróty stosowane w Windowsie.

Poniżej pokaże składnie dowiązania symbolicznego na przykładzie przeglądarki firefox. W moim systemie przeglądarka ta została zainstalowana w katalogu /home/programmes/mozilla/firefox. Oto jak będzie wyglądać zwykłe dowiązanie symboliczne:

ln -s /home/programmes/mozilla/firefox/firefox

Dzięki takiemu zastosowaniu polecenia program będzie można wywołać poprzez wpisanie ./firefox, w katalogu, w którym zostało wywołane polecenie linkowania.
Jako kolejny argument polecenia ln można podać inną nazwę programu.
Teraz pokażę jak na przykładzie tego samego programu sprawić, aby możliwe było uruchomienie przeglądarki jednym poleceniem:

ln -s /home/programmes/mozilla/firefox/firefox /usr/bin/firefox

Od teraz wpisując firefox w dowolnym katalogu, czy miejscu wpisywania poleceń (uruchom, wykonaj polecenia) program powinien się uruchomić pod warunkiem, że nadano mu prawa do wykonywania (i użytkownik, który wpisuje polecenie ma prawa do tego pliku).

Warto wiedzieć, że podczas uruchamiania poleceń w terminalu nie bedzie można wpisywać dalszych poleceń (terminal będzie zajęty). Naciśnięcie klawisza ctrl+c spowoduje zwolnienie terminala (możliwość wpisywania dalszych poleceń) oraz zakończenie pracy programu.

Jeżeli zależy Ci np. na przeglądaniu stron i wpisywaniu poleceń - uruchom program ze znakiem & - np. firefox &. Zakończyć go możesz wtedy krzyżykiem (poleceniem zamknij w programie) lub poleceniem kill nr_pid.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie