Sprawdź, czy cierpisz na zespół przewlekłego zmęczenia

Mateusz Nowak
11.04.2016

Zespół przewlekłego zmęczenia nie był do tej pory w Polsce badany (nawet mało kto o tym słyszał), tymczasem okazuje się, że może na niego cierpieć nawet 3-4% populacji. ZPZ przez amerykańskich i brytyjskich naukowców uważany jest za kolejną chorobę cywilizacyjną. Jakie są jego objawy, przyczyny i czy można się z niego wyleczyć?

Gdy zmęczenie nie pozwala normalnie żyć

Zespół przewlekłego zmęczenia to niewytłumaczalne zmęczenie organizmu, które nie ustępuje nawet po długim odpoczynku. Trwa minimum od 4 do 6 miesięcy. Osoby, które na nie cierpią patologicznie nie tolerują nawet niewielkiego wysiłku fizycznego czy psychicznego. Chorzy potrafią dokładnie wskazać moment, w którym zmęczenie zaczęło dawać się im mocno we znaki.

Zespołowi chronicznego zmęczenia towarzyszą takie objawy, jak:

  • zaburzenia koncentracji i pamięci
  • zaburzenia snu – ciągłe zmęczenie po przebudzeniu
  • złe samopoczucie po wysiłku fizycznym
  • bóle mięśni i stawów, ale bez objawów stanów zapalnych
  • stan podgorączkowy

Co ważne, uczucie zmęczenia nie ustępuje po odpoczynku i znacznie wpływa na aktywność zawodową, społeczną i osobistą chorego.

Przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia

Według naukowców (w tym polskich, którzy zajęli się tematem) przyczyny zespołu przewlekłego zmęczenia mogą być różne. Po pierwsze - następstwo choroby wirusowej - np. ciężkiego przebiegu mononukleozy zakaźnej albo grypy. Po takich infekcjach niektórzy pacjenci nie są w stanie wrócić do pełni sił. Szacuje się, że spośród wszystkich cierpiących na zespół przewlekłego zmęczenia, kilkanaście procent stanowią właśnie osoby, które przeszły ciężką postać choroby wirusowej.

Do innych przyczyn zespołu przewlekłego zmęczenia zaliczamy ekstremalny wysiłek fizyczny, np. pracę w nocy bez regeneracji w ciągu dnia albo długoterminową opiekę nad osobą chorą.

Diagonostyka i leczenie

Zanim lekarz zdiagnozuje zespół przewlekłego zmęczenia, musi wyeliminować inne choroby, którym może towarzyszyć zmęczenie. Chodzi tu głównie o: depresję, anemię, toczeń, choroby nowotworowe - zwłaszcza białaczkę, wirusowe zapalenie wątroby czy schorzenia płuc i nerek. Dopiero po upewnieniu się, że pacjent nie ma chorób somatycznych lub psychicznych, można mówić o chronicznym zmęczeniu.

Na zespół przewlekłego zmęczenia nie ma leku. Konieczna jest zmiana trybu życia i przyzwyczajeń. Trzeba przede wszystkim pamiętać o codziennym wypoczynku, np.w postaci krótkiej drzemki. Specjaliści wskazują, że ważne są także regularne ćwiczenia. Aktywność fizyczna powinna być oczywiście dostosowana do możliwości chorego i najlepiej zacząć ją od krótkich, codziennych spacerów. 

Pomocna będzie też odpowiednia dieta bogata w witaminy A, C, E, a także witaminy z grupy B i kilka minerałów: selen, magnez, potas i cynk. Wszystkie dają energię i pomagają przezwyciężyć zmęczenie.

Pacjentom może też pomóc terapia poznawczo-behawioralna, która jest popularna w Stanach Zjednoczonych i w Wielkiej Brytanii. Jej uczestnicy uczą się innego myślenia o chorobie i poznają mechanizmy radzenia sobie z nią. W Polsce metoda ta nie jest jeszcze praktykowana, bo trwają badania nad jej skutecznością.

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie