Arystarch z Samos

310–230 p.n.e.

Grecki astronom pochodzący z wyspy Samos, który jako pierwszy zaproponował heliocentryczny model Układu Słonecznego. Jest także autorem zachowanego traktatu O rozmiarach i odległościach Słońca i Księżyca, w którym posługując się metodą geometryczną, wylicza względne rozmiary i wzajemne odległości Słońca, Ziemi i Księżyca. Podawane przez niego wielkości są dalekie od prawdziwych, lecz model, na którym oparł wyliczenia, jest prawidłowy.

Według  Archimedesa, Arystarch napisał również inne, niezachowane dzieło, w którym jako pierwszy twierdził, że Ziemia krąży wokół Słońca po obwodzie koła oraz wokół własnej osi. Arystarch twierdził w nim również, że wokół Słońca krążą także wszystkie planety, a ruch gwiazd stałych jest tylko ruchem pozornym.

Astronomowie starożytni odrzucili jednak tę hipotezę, gdyż nie zgadzała się z jego obserwacjami. Najbardziej poruszony tą teorią był Arystoteles który potępiając tę teorię, bronił naturalnego, zmysłowego obrazu świata opartego na geocentrycznym modelu wszechświata. W konsekwencji czego Arystrach został oskarżony o bezbożność przez Stoik-a Kleantes-ea.