Łowca androidów - filmy fantastyka

Oryginalny tytuł     Blade Runner
Gatunek     science fiction
Kraj produkcji     Stany Zjednoczone USA
Główne role:     Harrison Ford, Rutger Hauer, Sean Young
Data premiery     Polska 1 grudnia 1990
Świat 25 czerwca 1982
Czas trwania     117 min
Produkcja
Reżyseria     Ridley Scott
Scenariusz     Hampton Fancher, David Webb Peoples, Roland Kibbee
Muzyka     Vangelis
Zdjęcia     Jordan Cronenweth
Scenografia     Lawrence Paull
Montaż     Marsha Nakashima
Produkcja     Michael Deeley
Budżet     $28 000 000
Od lat     15
Nagrody
Jordan Cronenweth BAFTA, najlepsze zdjęcia
Lawrence Paull BAFTA, najlepsza scenografia

Łowca androidów (tytuł oryginalny Blade Runner) – amerykański film z 1982 roku w reżyserii Ridleya Scotta na motywach powieści Philipa K. Dicka Czy androidy śnią o elektrycznych owcach?, uznawany za klasyczny przykład kina science fiction oraz nurtu neo-noir.

Film ukazuje futurystyczną wizję Los Angeles roku 2019, gdzie genetycznie zmodyfikowane istoty – replikanci – idealnie podobni do ludzi w swojej powierzchowności - są używani do niebezpiecznych zadań w pozaziemskich koloniach. W wyniku buntu replikantów w jednej z takich kolonii, ich przebywanie na ziemi zostaje uznane za nielegalne. Specjalne jednostki policji, zwane "łowcami androidów" (ang. "blade runners") mają za zadanie łapać i "odsyłać na emeryturę" (ang. "retire" używane jako synonim słowa zabijać) nieposłuszne modele. Fabuła filmu skupia się na grupie replikantów ukrywających się w Los Angeles oraz tropiącym ich podejrzliwym łowcy, Ricku Deckardzie (Harrison Ford).

Film nie został kasowym sukcesem, a także silnie podzielił krytyków - wytykano mu źle realizowane tempo filmu, a także zbyt mroczną konwencję. Niektórzy krytycy docenili jednak wielowarstwową budowę fabuły i wydźwięk filmu. Status kultowego dzieła zawdzięcza rozwojowi epoki kina domowego oraz popularności wśród oddanej grupy fanów. "Blade Runner" jest klasycznym przykładem dzieła, które musiało przejść próbę czasu. Obecnie swoją popularność zawdzięcza między innymi trafnemu sportretowaniu wizji przyszłości, razem z ukazaniem takich problemów jak globalizacja, przeludnienie, problemy klimatyczne czy inżynieria genetyczna.

Ridley Scott nazwał go swoim "najpełniejszym i najbardziej osobistym filmem". Film uzyskał nominację do Nagrody Oscara w 1982 roku za scenografię i efekty wizualne. W 2007 roku Amerykański Instytut Filmowy umieścił film na 97. miejscu w rankingu "100 najlepszych filmów wszech czasów". Podczas burzliwego procesu produkcji producent ingerował w montaż filmu, co doprowadziło do wypuszczenia dwóch nowych, zgodniejszych z wizją reżysera wersji - Wersji Reżyserskiej (Director's Cut) z 1992 oraz "Final Cut" na pięciopłytowej oraz dwupłytowej edycji DVD z 2007 roku, która zadebiutowała także w kinach zbierając na nowo entuzjastyczne recenzje, także wśród krytyków, którzy nieprzychylnie odnieśli się do pierwszej wersji filmu.


Obsada

• Harrison Ford - Rick Deckard
• Rutger Hauer - Roy Batty
• Sean Young - Rachael
• Joe Turkel - Tyrell
• Daryl Hannah - Pris
• Edward James Olmos - Gaff
• William Sanderson - J.F. Sebastian
• Brion James - Leon
• Joanna Cassidy - Zhora

Fabuła
Poniższy opis fabuły filmu odnosi się do finalnej wersji reżyserskiej

Początkowe napisy filmu informują widza, że postępy w rozwoju inżynierii genetycznej pozwoliły naukowcom na stworzenie skomplikowanych tworów na wzór ludzi, nazywanych "replikantami". W wyniku buntu w pozaziemskiej kolonii ich obecność na Ziemi jest uznawana za nielegalną.

W Los Angeles, w roku 2019, Deckard (Harrison Ford) jest skierowany do nowej sprawy, gdy jego kolega po fachu - łowca androidów Holden zostaje zabity przez uciekającego replikanta Leona. Szef Deckarda, Bryant, informuje go, że ma za zadanie pozbyć się czterech replikantów obecnie znajdujących się prawdopodobnie w mieście. Niechętny Deckard zostaje zmuszony do przyjęcia zadania. Cztery androidy to Roy Batty (Rutger Hauer), Leon Kowalski (Brion James), Zhora (Joanna Cassidy), Pris (Daryl Hannah). Bryant wyjaśnia, że replikanci znajdują się u kresu swojego życia. Tyrell Co. zainstalowało bowiem w ich organizmach zabezpieczenie które po 4 latach pracy wyłącza funkcje "życiowe" u androidów serii Nexus 6.

Razem z przydzielonym mu partnerem, Gaffem, Deckard udaje się do siedziby Tyrell Corporation, zajmującej się produkcją replikantów, gdzie spotyka Rachael (Sean Young), asystentkę genialnego naukowca Tyrella (Joe Turkel), która okazuje się być replikantem posiadającym pamięć. Sama Rachael nie jest świadoma, że jej wspomnienia są sztuczne i pochodzą od siostrzenicy Tyrella, który wydaje się być usatysfakcjonowany nieodróżnialnością kopii.

W tym samym czasie Roy i Leon poszukując swojego stwórcy trafiają na Chewa, projektanta replikanckich oczu, który przed śmiercią wyjawia im, że aby dotrzeć do Tyrella muszą znaleźć J.F.Sebastiana, inżyniera genetycznego tworzącego replikantów. Pris, jedna z czwórki replikantów, odnajduje mieszkanie Sebastiana - Bradbury Building - i zostaje zaproszona do środka przez niespodziewającego się niczego twórcę "genetycznych zabawek", jak sam siebie określa.

Do mieszkania Deckarda przybywa Rachael, która chce znać prawdę o swojej tożsamości. Gdy Deckard ujawnia, że jej pamięć jest spreparowana, Rachael ucieka. Deckard badając zdjęcia i ślady znalezione w mieszkaniu wynajętym przez Leona znajduje trop Zhory - łuskę węża - pracującej w klubie dla striptizerek. W scenie snu widzi biegnącego jednorożca. Po przesłuchaniu handlarza wężami odnajduje klub, w którym tańczy Zhora, a następnie rozpoczyna pościg za nią, który kończy się "odesłaniem na emeryturę" (jak łowcy androidów nazywają zabójstwo) replikantki. Bryant, który pojawia się na miejscu, każe Deckardowi zlikwidować także Rachael, która znikła z siedziby Tyrella. W chwilę później Deckard trafia na Leona, obserwującego scenę śmierci Zhory. Od śmierci w nierównej walce ratuje go Rachael, która zabija Leona. Deckard i Rachael zaczynają odczuwać między sobą więź. Tymczasem do mieszkania Sebastiana przybywa także Roy.

Razem z Pris zmusza on wynalazcę do "wydania" mu Tyrella - Roy i Sebastian kierują się do apartamentu wynalazcy, gdzie dziecko zabija swojego twórcę, który nie potrafi ocalić go od śmierci, ani wytłumaczyć mu sensu jego cierpienia. Następnie Roy zabija Sebastiana i powraca do Bradbury Building, gdzie w tym czasie Deckard cudem unika śmierci i zabija Pris. Następuje scena ucieczki Deckarda przed Royem, zdesperowanym po śmierci ukochanej Pris, która kończy się na dachu budynku. Uciekający Deckard wisi na wystającej z muru belce; w momencie w którym ma spaść, w odruchu ludzkich emocji z pomocą przychodzi mu Roy, ratując jego życie. Następnie sam postanawia zakończyć swoje życie, bo wie, że jego czteroletni okres funkcjonalności dobiegł końca. "Wszystkie moje wspomnienia zostaną zagubione, niczym łzy pośród deszczu", mówi Deckardowi. "Pora umrzeć." Na miejsce przybywa Gaff, partner Deckarda, który przypomina mu o Rachael, dając mu do zrozumienia, że wie o ich miłości. Deckard biegiem udaje się do własnego mieszkania, gdzie natyka się na replikantkę. Gdy wychodzą, aby uciec, Deckard natyka się na origami zrobione przez Gaffa i zostawione u progu drzwi.

Scenariusz

Scenariusz oparty na motywach powieści Philipa K. Dicka Czy androidy śnią o elektrycznych owcach? - został napisany przez Hamptona Fanchera i Davida Peoplesa.