Wartości dopuszczalne hałasu w środowisku pracy

Wartości najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN) hałasu ze względu na ochronę słuchu zostały określone w załączniku 2. do rozporządzenia ministra pracy i polityki społecznej z 29 listopada 2002 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy [12].

Hałas w środowisku pracy charakteryzowany jest przez:
- poziom ekspozycji odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (LEX, 8h) i odpowiadającą mu ekspozycję dzienną (EA, d) lub poziom ekspozycji odniesiony do tygodnia pracy (LEX, w) i odpowiadającą mu ekspozycję tygodniową (EA, w), (wyjątkowo, w przypadku hałasu oddziałującego na organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych dniach tygodnia),
- maksymalny poziom dźwięku A (LAmax),
- szczytowy poziom dźwięku C (LCpeak).

Poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy (LEX, 8h) lub tygodnia pracy (LEX, w) to wielkość stosowana do scharakteryzowania hałasu zmieniającego się w czasie lub zmiennej ekspozycji na hałas. Definiowany jest jako równoważny (uśredniony energetycznie) poziom dźwięku A, mierzony w dB, wyznaczony dla czasu ekspozycji na hałas równego znormalizowanemu czasowi pracy (tj. dla 8-godzinnego dnia pracy lub tygodnia pracy).

Odpowiednikiem poziomu ekspozycji na hałas, odniesionego do dnia lub tygodnia pracy, jest tzw. dzienna lub tygodniowa ekspozycja na hałas EA, Te – „dawka hałasu”, wyrażana w Pa2 s.

Maksymalny poziom dźwięku A (LAmax) jest to maksymalna wartość skuteczna poziomu dźwięku A. Szczytowy poziom dźwięku C (LCpeak) to maksymalna wartość chwilowa poziomu dźwięku C. Wielkości te służą do oceny hałasów krótkotrwałych i impulsowych o dużych poziomach.

W tabeli 1. wymieniono dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu (kryterium szkodliwości) wartości poziomu ekspozycji na hałas, odniesione do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy lub tygodnia pracy, maksymalnego poziomu dźwięku A i szczytowego poziomu dźwięku C. Obowiązują one jednocześnie.


Tabela 1.

Podane wartości NDN hałasu są obowiązujące dla ogółu pracowników, jeśli inne szczegółowe przepisy nie określają wartości niższych. Należy zdawać sobie sprawę, że ich przestrzeganie nie zabezpiecza wszystkich pracowników przed szkodliwym wpływem hałasu.

Szczególną ochroną przed hałasem w środowisku pracy są objęci młodociani oraz kobiety w ciąży.

Wmyśl zapisów zawartych w rozporządzeniu Rady Ministrów z 24 sierpnia 2004 r. w sprawie wykazu prac wzbronionych młodocianym [14], wzbronione jest zatrudnianie ich na stanowiskach pracy, na których poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy przekracza wartość 80 dB, szczytowy poziom dźwięku C – wartość 130 dB, a maksymalny poziom dźwięku A – wartość 110 dB.

Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 30 lipca 2002 r. (zmieniającym rozporządzenie z 10 kwietnia 1996 r. [7]) w sprawie wykazu prac wzbronionych kobietom, nie wolno zatrudniać kobiet w ciąży w środowisku, w którym poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-godzinnego dobowego wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB, szczytowy poziom dźwięku C – wartość 130 dB, a maksymalny poziom dźwięku A – wartość 110 dB.

W polskiej normie PN-N-01307: 1994 [19] zostały podane wartości hałasu dopuszczalne ze względu na możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych zadań (tj. z uwzględnieniem pozasłuchowych skutków oddziaływania hałasu – kryterium uciążliwości). Wartości te przestawiono w tabeli 2.

Wartości podane w tabeli 2. dotyczą czasu pobytu pracownika na stanowisku pracy (nie mylić z 8-godzinnym dobowym wymiarem czasu pracy).

Tabela 2.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami [12], hałas infradźwiękowy na stanowiskach pracy jest charakteryzowany przez:
- równoważny poziom ciśnienia akustycznego, skorygowany charakterystyką częstotliwościową G, odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy, lub równoważny poziom ciśnienia akustycznego, skorygowany charakterystyką częstotliwościową G, odniesiony do tygodnia pracy (wyjątkowo, w przypadku oddziaływania hałasu infradźwiękowego na organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych dniach tygodnia),

- szczytowy nieskorygowany poziom ciśnienia akustycznego.


Dopuszczalne wartości hałasu infradźwiękowego (NDN) na stanowiskach pracy ze względu na ochronę zdrowia podano w tabeli 3.

Na stanowiskach pracy chronionej obowiązują niższe wartości dopuszczalne [7, 14]. W tabeli 4. podano wartości NDN dla stanowisk pracy młodocianych i kobiet w ciąży.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami [12], hałas ultradźwiękowy na stanowiskach pracy jest charakteryzowany przez:
- równoważne poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych od 10 do 40 kHz, odniesione do 8-godzinnego dobowego lub do przeciętnego tygodniowego wymiaru czasu pracy, określonego w kodeksie pracy (wyjątkowo, w przypadku oddziaływania hałasu ultradźwiękowego na organizm człowieka w sposób nierównomierny w poszczególnych dniach tygodnia),

- maksymalne poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych od 10 do 40 kHz.



Tabela 4.




Określone poziomy nie mogą przekroczyć wartości, które podano w tabeli 5.


Tabela 5.

Niższe wartości obowiązują na stanowiskach pracy kobiet w ciąży (tabela 6) i młodocianych (tabela 7) [7, 14].

Tabela 6.

Tabela 7.