daktyloskopia - część 1

Francis Galton - do tego nazwiska pasuje tylko jedno określenie - "ojciec daktyloskopii". To on w swoim dziele z roku 1892 udowodnił słuszność zasady 3N. Jednak przed Galtonem byli też inni.

William Herschel, przez 12 lat mozolił się w Indiach nad swymi badaniami. Początkowo odbitki linii papilarnych służyły mu jako "podpisy" zabobonnych i niepiśmiennych Hindusów, a potem doprowadziły go do położenia podwalin pod daktyloskopię.
Drugim był Henry Faulds, który w swych listach z Japonii, opisywał Karolowi Darwinowi podobieństwo linii papilarnych człowieka, małp i lemurów. Opisał je i wyciągnął słuszny wniosek, że posłużył mogłyby w celach identyfikacyjnych.

Daktyloskopia była początkowo tylko dodatkiem do antropometrii.
Antropologiczna metoda identyfikacji Alfonsa Bertillona polegała na mierzeniu obwodu głowy, długości uszu, nóg, rąk i palców, wzrostu, szerokości twarzy i obwodu klatki piersiowej. Potem Bertillon dołączył do pomiarów także ujednolicone fotografowanie zatrzymanych i portret opisowy. Metoda ta była jednak pracochłonna i niedoskonała, gdyż wymiary z upływem czasu mogły ulec istotnym zmianom. Antropologia miała jeszcze jeden mankament - była dziedziną pozwalającą jedynie na rejestrację i identyfikację, a daktyloskopia dostarczyła także dowodów. Pierwszym krajem, który zrzekł się antropologii na rzecz daktyloskopii, była Argentyna.
Dzięki Galtonowi nie zajmowano się teraz całym ciałem, a tylko jego fragmentem, o tyle wiarygodnym, że podlegającym zasadzie 3N:

niezmienności,
nieusuwalności, a przede wszystkim
niepowtarzalności

Czas chyba wyjaśnić co oznacza termin "daktyloskopia". daktylos to po grecku "palec", scopein to "oglądać".
Daktyloskopia polega na identyfikacji na podstawie odbitki wzoru linii papilarnych (listewek) dłoni pozostawionych na miejscu zdarzenia. Oprócz daktyloskopii istnieje też podoskopia (traseologia), zajmująca się badaniem odcisków stóp, chejroskopia -skupiająca się na odciskach dłoni oraz chejloskopia badająca ślady czerwieni wargowej.
Wzór linii papilarnej, jest niepowtarzalny dla każdego człowieka, ale składa się z określonych indywidualnych elementów tzw. minucji.
W celach identyfikacji śladów daktyloskopijnych wykorzystuje się:
- ogólny układ linii papilarnych tworzący wzory
- minucje
- rozmieszczenie i kształt porów
- nieregularne kształty krawędzi linii

Do rozróżnienia poszczególnych rodzajów wzorów oraz ich subklasyfikacji służą, poza ogólnym układem linii papilarnych :
- delta
- termin wewnętrzny (TW)
- termin zewnętrzny (TZ)
- linia Galtona

Deltę tworzą dwie linie biegnące równolegle i rozchylające się w pewnym punkcie w kształt lejka. Ramiona delty dzielą wzór linii na trzy zasadnicze części: podstawę, rdzeń i pokrywę.
Termin zewnętrzny - jest to punkt wyznaczany w obrębie delty. Termin wewnętrzny to punkt wyznaczony w centrum wzoru. Oba te terminy łączy linia Galtona.


Odbitki linii papilarnych można zakwalifikował do jednej z grup:
wzór pętlicowy lewy
wzór pętlicowy prawy z indeksem
wzór łukowy
wzór namiotowy
wzór wirowy

Wzory łukowe - są najrzadziej spotykane (ok.6%). Proste charakteryzują się brakiem delty i rdzenia. Wzory łukowe namiotowe różnią się od wzorów łukowych prostych tym, ze w centrum mają jeden lub kilka elementów, przeważnie odcinków, które są ustawione pionowo lub ukłonie do podstawy wzoru i tworzą tzw. maszt.

Wzory pętlicowe - występują najczęściej (64%) Wzór taki musi posiadać:
- tylko jedną deltę
- przynajmniej jedną pętlicę
- przynajmniej jedną linię papilarną przecinającą linię Galtona
Wzory wirowe - (30%) charakteryzują się najbardziej złożoną budową. Ich rdzeń tworzą koła elipsy, spirale, pętlice i inne wzory.



Podczas identyfikacji wykorzystuje się:
- wzory lub inne układy linii papilarnych
- minucje
- cechy poroskopijne i krawędzioskopijne
- szczątkowe linie papilarne
- bruzdy zgięciowe
- poletkową budowę skóry
Tu również mamy do czynienia z identyfikacją grupową i indywidualną.

Aby wynik identyfikacji był wiarygodny, materiał porównawczy i materiał dowodowy musi mieć określoną ilość cech wspólnych (takich samych minucji). W Polsce przyjmuje się jako dolną granicę 15. Pomocna w tych badaniach jest także tzw.linia Galtona. łączy ona centrum wzoru z deltą, a liczbę przecięć tej linii przez linie papilarne nazywamy indeksem. Skóra człowieka pokryta jest naturalna wydzieliną. Mieszanina wydzielin pokrywająca wewnętrzne powierzchnie dłoni i palców nazywana jest substancją potowo-tłuszczową.

W związku z charakterem pozostawianych śladów dzielimy je na:
- naniesione substancją potowo-tłuszczową
- naniesione substancjami barwnymi
- odwarstwione (np. w kurzu, mące itp.)
- wgłębione (np. w wosku, kicie)