Fantastyka książki: Człowiek z Wysokiego Zamku

Akcja powieści rozgrywa się w drugiej połowie XX wieku na Zachodnim Wybrzeżu Stanach Zjednoczonych. Po przegranej drugiej wojny światowej ta część Ameryki znalazła się w japońskiej strefie wpływów politycznych. Świat rządzony jest przez zwycięskie państwa osi, natomiast przedstawiciele podbitych narodów pędzą żywot społecznie upośledzonych jednostek, marzących o znalezieniu się w kręgach cieszących się wyższym prestiżem.

W swojej powieści autor wykorzystał znaną w fantastyce teorię światów równoległych, mającą oparcie w teorii naukowej Everetta. W powieści przeplatają się trzy światy: świat powieści Dicka, świat tzw. książki w książce, czyli stworzony przez pisarza zwanego Abendsen, będącego jedną z postaci "Człowieka z wysokiego zamku", oraz na krótką chwilę ukazuje się nasz świat, w którym żyjemy. Utwór przedstawia alternatywną wizję świata, gdzie drugą wojnę światową wygrały państwa Osi. USA znajdują się pod okupacją niemiecko-japońską. Europa jest podbita, a Rosjanie zepchnięci za Kaukaz.

W tym psychodelicznym świecie zyskuje popularność książka Abendsena "Szarańcza utyje". Przedstawia ona alternatywną wizję świata, gdzie państwa Osi przegrały, nie jest to jednak nasz świat. Wizję "prawdy" (zobaczenia naszego świata) otrzymuje tylko jeden z bohaterów, pan Tagomi, jednak nie wierzy w to, czego doświadczył. Podobnie Abendsen nie wierzy w świat, który opisał w swojej książce. Tylko jedna postać, Juliana, jest w stanie uwierzyć w "nierzeczywistość" swojego świata.

Motywem przewodnim powieści jest podejrzliwość wobec rzeczywistości świata. Autor zdaje się sugerować, że tak jak nierzeczywisty jest świat jego powieści, tak samo może być nierzeczywisty nasz świat. Próba dotarcia do praw rządzących światem, zrozumienia jego struktury, jest skazana w większości na porażkę.

Rzeczą charakterystyczną dla tej książki jest fakt, że Dick pisząc ją posługiwał się chińską księgą wyroczni I-cing. Posługują się nią także bohaterowie powieści. Ten element fabuły stanowi część wspólną pomiędzy światami, księga pozwala zrozumieć otaczającą rzeczywistość. To dzięki niej Juliana dostrzega, że egzystuje w nierealnym świecie.