Obłok Magellana (powieść)
Autor Stanisław Lem
Kraj wydania Polska
Język polski
Data pierwszego wydania 1955
Wydawca Iskry
Typ utworu Powieść fantastyczno-naukowa
Obłok Magellana – powieść science-fiction autorstwa Stanisława Lema wydana po raz pierwszy w 1955 roku. Tematyka powieści dotyczy trudności z psychicznym wytrzymaniem trudów podróży kosmicznej oraz prób porozumienia się z obcą cywilizacją.
W książce opisana jest pierwsza wyprawa międzygwiezdna do układu Alfa Centauri. Akcja dzieje się w przyszłości odległej o około 1000 lat. Na Ziemi panuje ogólnoświatowy komunizm. Podróż olbrzymim statkiem kosmicznym z załogą liczącą 227 osób trwa ponad 8 lat w jedną stronę. W trakcie podróży pasażerowie zmagają się głównie ze swoją psychiką, ponieważ przebywają nieustannie w zamkniętym pojeździe pędzącym z połową prędkości światła, otoczeni jedynie próżnią. Po przybyciu na miejsce okazuje się, że wcześniej dotarła tam stara stacja kosmiczna, która w wyniku wypadku opuściła orbitę Ziemi pod koniec XX wieku. Była to amerykańska wojskowa baza kosmiczna przenosząca rakiety atomowe oraz broń biologiczną. Załoga postanawia zniszczyć broń wraz ze stacją. Następnie odkrywcy wysyłają na pobliską planetę zwiad w postaci 31 wahadłowców. Pojazdy zostają jednak uznane przez mieszkańców Alfa Centauri za broń i część z nich zostaje zniszczona z powodu podobieństwa do rakiet z bombami ze starej stacji kosmicznej. Do eskalacji konfliktu jednak nie dochodzi.
Narratorem jest lekarz, uczestnik wyprawy. Samotnik i egoista, wspinacz, maratończyk dojrzewa emocjonalnie w trakcie wieloletniej podróży odkrywając ponadczasową wartość miłości i przyjaźni.
Tu kończą się szczegóły fabuły lub zakończenia utworu.
Ponieważ cybernetyka była w ówczesnej Polsce źle widziana przez władze jako nauka imperialistyczna, Lem nazwał ją na potrzeby Obłoku... "mechaneurystyką".
Ekranizacja
Na podstawie powieści powstał w 1963 film produkcji czechosłowackiej Ikaria XB 1 (Ikarie XB 1) w reżyserii Jindřicha Poláka. Jednak w napisach końcowych nie wspomniano o podstawie scenariusza.