Fantastyka książki: Solaris

Autor     Stanisław Lem
Kraj wydania     Polska
Język     polski
Data pierwszego wydania     1961
Typ utworu     Powieść fantastyczno-naukowa

Solaris – głośna powieść Stanisława Lema, tłumaczona na języki obce, zaliczana do klasyki gatunku science-fiction. Opowiada o nieudanym kontakcie ludzkości z obcą formą inteligencji.

Główny bohater – Kris Kelvin – przybywa na obcą planetę pokrytą cytoplazmatycznym oceanem. Ocean ten wydaje się być pewną formą życia. Ludzie nie potrafią zrozumieć oceanu, ani porozumieć się z nim. Naukowcy przebywający na stacji badawczej Solaris mają dziwne wizje, ich stan psychiczny jest niepokojący. Szef tamtejszej placówki – Gibarian – popełnia samobójstwo. Kris zauważa również niepokojące zachowanie Snauta i Sartoriusa (pozostałych mieszkańców stacji). Wkrótce pojawia się tam w niewyjaśnionych okolicznościach jego żona, Harey, która niegdyś targnęła się na swoje życie, za co główny bohater czuje się odpowiedzialny. Pomimo iż wie, że istota przypominająca dziewczynę tak naprawdę nią nie jest, z biegiem czasu zaczyna ją akceptować i kochać.

Ocean okazuje się materializować wspomnienia badaczy, co jest być może eksperymentem dokonywanym przez planetę na nich w odpowiedzi na eksperymenty jakich oni dokonywali na planecie. Może to również być próba kontaktu. Dużą część książki stanowią również opisy innych zjawisk, jakie zachodziły na planecie podczas wcześniejszych jej badań, a jakie bohater poznaje przeglądając zbiory biblioteki. Pewnym zwieńczeniem wszystkich dokonywanych przez ocean i przez ludzi prób porozumienia jest scena w której z oceanu wyłania się dłoń i dotyka wysuniętej dłoni Krisa.

Bohater książki wysuwa w pewnym momencie teorię, że ocean jest dzieckiem, a wszelkie jego reakcje, które badacze próbują sobie tłumaczyć jego inteligentnymi ruchami, są tak naprawdę tylko odruchami dziecka.

Ekranizacje:

    * Solaris – 1970, ZSRR, reż. Nikołaj Nirenburg
    * Solaris – 1972, ZSRR, reż. Andriej Tarkowski
    * Solaris – 2002, USA, reż. Steven Soderbergh