Fantastyka książki: Trudno być bogiem

Trudno być bogiem
to powieść z 1964, autorstwa Arkadija i Borysa Strugackich. Jest ona osadzona w wymyślonym przez nich Świecie Południa. Swoistą kontynuacją tej powieści jest sztuka, napisana także przez Strugackich.

Polskie wydania

    * 1974 Iskry; razem z opowiadaniem Drugi najazd Marsjan; tłum. Irena Piotrowska
    * 1983 Czytelnik; razem z opowiadaniem Drugi najazd Marsjan; tłum. Irena Piotrowska
    * 1996 SR; razem z posłowiem Lecha Jęczmyka

Ekranizacje

    * 1990 Es ist nicht leicht ein Gott zu sein; reż. Peter Fleischmann
    * 2006 Trudno byt' bogom; reż. Aleksei German



Powieść ta opowiada o losach historyka z Ziemi, wysłanego na planetę, na której rozwój cywilizacji jest na etapie ziemskiego średniowiecza. Tytuł nawiązuje do sytuacji, w której znajduje się główny bohater oraz inni historycy, wysłani na tę planetę. Każdy z nich uczestniczy w wydarzeniach, które rozgrywają się wokół nich, ale ingerować może tylko tak, by nie zdradzić swojego prawdziwego pochodzenia i możliwości technicznych, które posiada. Niektórym prymitywne i okrutne warunki, panujące na planecie, nie przeszkadzają. Dla innych jest to codzienna próba charakteru.

Powieść porusza problemy jak najbardziej ludzkie, pomimo że akcja rozgrywa w XXI wieku na planecie Arkanar. Osoby interesujące się historią Rosji na pewno dostrzegą w poczynaniach don Reby wobec uczonych jego świata nawiązania do sytuacji inteligencji podczas rewolucji październikowej.

Podstawowa, uniwersalna idea tej książki to demonstracja, że żadnymi środkami nie można przyspieszyć naturalnej ewolucji społeczeństwa i dlatego — trudno "być Bogiem".