Idealista to człowiek kierujący się w życiu wzniosłymi zasadami, mający szlachetne cele, zdolny do poświęceń na rzecz innych, wyobrażający sobie świat lepszym, niż jest w rzeczywistości; marzyciel.
• Ikar
Idealista wierzący w potęgę i możliwości człowieka (latanie). Będąc w stanie euforii wzbił się zbyt wysoko, słońce stopiło wosk skrzydeł, dlatego zginął.
• Cervantes M., Don Kichot
Tytułowy bohater próbuje wprowadzić elementy ze świata marzeń do świata rzeczywistego, nie udaje mu się zmienić oblicza świata, ale pokazuje, że można i należy walczyć ze złem.
• Mickiewicz A., Konrad Wallenrod
Główny bohater podejmuje samotną walkę z wrogiem ojczyzny metodą podstępu.
• Orzeszkowa E., Nad Niemnem
Witold Korczyński to idealista pozytywistyczny, pragnie zmienić życie na wsi na lepsze.
• Prus B., Lalka
Julian Ochocki to idealista bezgranicznie oddany nauce i dziełu, które dzięki jej osiągnięciom może stworzyć; chce udoskonalać świat. Uważany za dziwaka.
• Żeromski S., Ludzie bezdomni
Tomasz Judym to lekarz pomagający ubogim, swą wiedzę i umiejętności chce wykorzystać na rzecz potrzebujących, poświęca się idei pracy u podstaw, zaniedbując zycie osobiste.
Motyw idealistów w innych dziedzinach sztuki
• malarstwo
- Iwin K., Idealista
- Iwin K., Ikar
- Daumier H., Don Kichot
- Łozowski K., Don Kichot
- Beksiński Z., Don Kichot
- Bruegel P., Upadek Ikara
- Jabłoński L., Konrad Wallenrod
- Kwarciak M., Marzenie o lataniu
- Piola D., Dedal i Ikar
• rzeźba
- Draper H. J., Opłakiwanie Ikara
- Canova A., Dedal i Ikar
• muzyka
- IRA, Ikar
- Turbo, Szalony Ikar
- Umer M., Jeszcze w zielone gramy
- Vox, A gdyby tak
- Lennon J., Imagine
• film
- Jakub idealista, reż. A. Lattuada
- Oto Siostry idioty, reż J. Peretz
- Doktor Judym, reż W. Haupe
- Jutro będzie lepiej, reż. D. Kędzierzawska
Cytaty
Idealista - to człowiek, który zauważywszy, że róża pachnie ładniej od kapusty, wnioskuje stąd, że będzie z niej także lepsza zupa.
H. L. Mencken
Satyryk to obrażony idealista. K. Tucholsky
Idealizm nie jest wrogiem handlu. L. Kołakowski