Krzysztof Boruń - o autorze

Mateusz Nowak
06.09.2015

Krzysztof Boruń

Krzysztof Boruń (ur. 29 listopada 1923 r. w Częstochowie, zm. 22 maja 2000 r. w Warszawie) - polski pisarz science-fiction. Był dziennikarzem, autorem wielu esejów, felietonów, artykułów i książek.

Współpracował z takimi pismami jak Ilustrowany Kurier Polski, Tygodnik Demokratyczny, w latach 1982-1984 pełnił funkcję redaktora naczelnego dwumiesięcznika Astronautyka i Postępy astronautyki. W pracy dziennikarskiej poruszał tematy z zakresu psychologii, parapsychologii, socjologii, astronomii, cybernetyki i futurologii. W latach 1943–1946 nauczyciel fizyki i matematyki. Jako żołnierz Armii Krajowej uczestniczył w powstaniu warszawskim (oddział "Krybar").

Boruń był aktywnym popularyzatorem astronomii (autor cyklu Kto, kiedy, dlaczego?), w tym także członkiem-założycielem Polskiego Towarzystwa Astronautycznego i Polskiego Towarzystwa Cybernetycznego. Od 1950 roku członek Towarzystwa Miłośników Astronomii. Jako autor SF debiutował w 1953 roku napisaną wspólnie z Andrzejem Trepką powieścią Zagubiona przyszłość drukowaną w odcinkach na łamach Ilustrowanego Kuriera Polskiego, a następnie wydaną w 1954 roku w nieco zmienionej wersji książkowej (pierwotną wersję wydrukowano dopiero w 1957). Następnie powstały kontynuacje tej powieści Proxima oraz Kosmiczni bracia, które razem z pierwszą częścią tworzą trylogię kosmiczną.

W zbiorze opowiadań Człowiek z mgły znajdziemy także cztery dialogi z cyklu Spór o fantastykę, który pod koniec lat 60. toczył się na antenie Polskiego Radia w programie Popołudnie z młodością. Są to krótkie rozprawy o fantastyce naukowej i jej roli społecznej ("Pod urokiem techniki", "Skrzydła Ikara", "Uczeń czarnoksiężnika", "Archipelag utopii").

Utwory Borunia tłumaczone były na język rosyjski, czeski, węgierski, niemiecki, ukraiński i japoński. Dwie powieści napisane w latach sześćdziesiątych XX wieku Próg nieśmiertelności i Ósmy krąg piekieł najpierw ukazały się w przekładzie rosyjskim i ukraińskim; w Polsce wydano je dopiero w latach siedemdziesiątych.

Boruń, odkąd skończył dwanaście lat, był ateistą, jednak pod koniec życia zaczął uważać się bardziej za agnostyka, uznając możliwość istnienia Boga. Jego przemyślenia na ten temat znajdziemy w dwóch ostatnich książkach W świecie zjaw i mediów. Spór o duchy i Na krawędzi zaświatów. Sporu o duchy ciąg dalszy. Poruszył w nich wiele kontrowersyjnych tematów z zakresu religii i parapsychologii, włączając w to jasnowidzenie, cudowne samowyleczenia, objawienia uznawane przez Kościół, istnienie życia pozagrobowego, możliwość reinkarnacji, istnienie dobrych i złych duchów (anioły i diabły). Starał się wyjaśniać te zagadnienia w oparciu o współczesną naukę, jednak uznał, że niektóre zjawiska nie dają się w ten sposób do końca wytłumaczyć. Pozostawał otwarty na wszelkie możliwości, twierdząc jednak, że najprawdopodobniej w przyszłości nauka przyniesie rozwiązanie współczesnych zagadek.

Żona - Maria Staszewska Boruń, Córka - Katarzyna Boruń-Jagodzińska, dwoje wnuków Zosia i Paweł.

Był członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich.


Bibliografia

Fantastyka naukowa

Powieści

    * Zagubiona przyszłość, (współautor: Andrzej Trepka, Iskry 1954).
    * Proxima (współautor: Andrzej Trepka, Iskry 1956)
    * Kosmiczni bracia (współautor: Andrzej Trepka, Iskry 1959)
    * Próg nieśmiertelności (Iskry, Warszawa 1975)
    * Ósmy krąg piekieł (KAW, 1978)
    * Małe zielone ludziki I (KAW, Katowice 1985)
    * Małe zielone ludziki II (KAW, Katowice 1985)

    * Jasnowidzenia inżyniera Szarka (Iskry, Warszawa 1990)

Zbiory opowiadań

    * Antyświat i inne opowiadania fantastyczno-naukowe (1960)
    * Toccata (KAW, Warszawa 1980)
    * Człowiek z mgły (Alfa 1986)

Opowiadania zamieszczone w antologiach

    * Spatkobiercy (1958)- opublikowane pierwotnie w Młodym Techniku, potem w Przepowiedni, t. 6 Polskiej noweli fantastycznej. Opowiadanie to jest pierwszą wersją Toccaty.

Inne

    * Księżyc zdobyty (1956)
    * Tajemnice parapsychologii (współautor: prof. S. Manczarski, wyd. I 1973, wyd. II rozszerzone o "życie po życiu" 1982)
    * Mały słownik cybernetyki (współautor, 1973)
    * Kto, kiedy, dlaczego? (wielotomowy cykl, astronautyka)
    * Ossowiecki - zagadki jasnowidzenia (współautor: córka Katarzyna Boruń-Jagodzińska1990)
    * W świecie zjaw i mediów. Spór o duchy (1996)
    * Na krawędzi zaświatów. Sporu o duchy ciąg dalszy (1999)


Źródła

    * Andrzej Niewiadowski, Antoni Smuszkiewicz, Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1990

Zgłoś swój pomysł na artykuł

Więcej w tym dziale Zobacz wszystkie