Samobójstwo

•    Goethe J. W., Cierpienia młodego Wertera

Cierpiący na chorobę wieku, nieszczęśliwie zakochany Werter strzela sobie w głowę.

•    Flaubert G., Pani Bovary

Samobójstwo Emmy jest wynikiem niespełnienia w miłości i ucieczką od odpowiedzialności.

•    Ew. wg Mateusza 26, 27, Biblia

Poczucie winy popycha Judasza do samobójstwa: wiesza się na drzewie rosnącym na skraju urwiska, konar pęka, a ciało roztrzaskuje się o skały.

•    Tołstoj L., Anna Karenina

Bohaterka przeciwstawiła się konwenansom, porzuciła męża dla ukochanego Wrońskiego. Gdy ten ją zawiódł – rzuca się pod pociąg.

•    Sofokles, Antygona

Hajmon odbiera sobie życie na wieść o śmierci ukochanej. Antygona wiesza się w zamurowanej piwnicy, bo jest wierna swym ideałom.

•    Fitzgerald F. S., Wielki Gatsby

Mąż Myrtle powodowany rządzą zemsty zabija Gatsby’ego i popełnia samobójstwo.

•    Mickiewicz A., Dziady IV

Gustaw popełnia samobójstwo w dniu wesela swej ukochanej, powtarza ten akt jako upiór: w obecności księdza i dzieci przebija się sztyletem.

•    Mickiewicz A., Grażyna

Litawor rzuca się na stos, na którym płoną zwłoki jego bohaterskiej żony. Odkupia tym samym swe winy.

•    Mickiewicz A., Konrad Wallenrod

Główny bohater popełnia samobójstwo, gdyż walcząc o dobro Litwy wybrał drogę podstępu, zdradził też kodeks rycerski.

•    Konwicki T., Kronika wypadków miłosnych

Próba samobójcza Wicia i Aliny spowodowana była sprzeciwem rodziców wobec ich związku. Po pierwszym akcie miłosnym zażywają truciznę, jednak zostają uratowani. Odtąd muszą żyć oddzielnie. Ojciec Wicia wybrał śmierć po tym, jak ktoś sprzeniewierzył pieniądze, za które on odpowiadał. Śmierć była dla niego jedynym sposobem na odejście z honorem.

•    Konwicki T., Mała apokalipsa

Bohater podpala się pod Pałacem Kultury w geście protestu wobec włączenia Polski do ZSRR.

•    Sienkiewicz H., Bez dogmatu

Płoszowski zabija się z powodu niespełnionej miłości, wpływ na tę decyzję mają dekadenckie stany bohatera, poczucie bezsensu.

•    Sienkiewicz H., Krzyżacy

Zygfryd de Löewe puszczony przez Juranda wolno popełnia samobójstwo, nie mogąc znieść miłosierdzia swojej dawnej ofiary.

•    Hrabal B., Pociągi pod specjalnym nadzorem

Elew Miłosz Pipka targnął się na życie po nieudanej nocy, podczas której nie sprostał powinnościom mężczyzny.

•    Hłasko M., Pętla

Alkoholik Kuba Kowalski wiesza się. Jego nadzieje co do pozytywnych efektów terapii okazały się pobożnym życzeniem.

•    Ibsen H., Hedda Gabler

Tytułowa bohaterka wybiera śmierć, bo zawiodło ją życie, ucieka od trywialności świata, niezdolna kochać i nienawidzić.

•    Woolf W., Pani Dalloway

S. W. Smith popełnia samobójstwo zagrożony izolacją społeczną.

•    Miller A., Śmierć komiwojażera

Willy Loman odchodzi ze świata, bo nie może znieść kłamstw i pozorów, a prawdzie nie potrafi stawić czoła.

•    Szymborska W., Pokój samobójcy

Przedmioty znajdujące się w pokoju stają się pretekstem do snucia refleksji na temat człowieka, który w nim mieszkał. Do drastycznego kroku popchnęła go samotność i obojętność otoczenia.

•    Szałamow W., Cisza

Śmierć z własnej ręki jest ucieczką przd poniżeniem w łagrze.

•    Krasiński Z., Nie – boska komedia

Hrabia Henryk odbiera sobie życie, bo chce uniknąć odpowiedzialności.

•    Witkiewicz S. J., W małym dworku

Samobójstwo bohaterki jest ucieczką przed chorobą.

•    Szekspir W., Romeo i Julia

Tragiczna śmierć kochanków to wynik rozpaczy i nieporozumienia.

•    Szekspir W., Hamlet

Ofelia odrzucona przez ukochanego popada w obłęd i topi się.

•    Nałkowska Z., Granica

Zenon Ziembiewicz strzela sobie w głowę. Powód – kryzys psychiczny i fizyczny (zdradził ideały młodości, był odpowiedzialny za strzelanie do robotników, oszukał żonę, doprowadził do obłędu kochankę, a ona oblała go żrącym kwasem).

•    Kraszewski J. I., Ulana

Główna bohaterka wiesza się na swym czerwonym pasie, bo ukochany Tadeusz, dla którego poświęciła swoją rodzinę, wrócił z podróży z nowo poślubioną żoną.

•    Eugenides I., Przekleństwa niewinności

Najpierw życie odbiera sobie Cecilia. Potem jej cztery siostry. Powodem jest bardzo rygorystyczne wychowanie rodziców i izolowanie córek od świata.

•    Dostojewski F., Łagodna

Bohaterka rozczarowana obojętnością męża wobec niej skacze z okna.

•    Coelho P., Weronika postanawia umrzeć

Dziewczyna bierze za dużo tabletek, chce ze sobą skończyć, bez wyraźnego powodu. Zostaje odratowana.

•    Platon, Fedona

Opis ostatnich dni życia Sokratesa skazanego na śmierć. Przyjaciele chcą mu pomóc w ucieczce, ale on zarzywa cykutę.

•    Kowalska A., Pestka

Agata świadoma, że musi usunąć się z życia Borysa, rzuca się pod samochód.

•    Kesey K., Lot nad kukułczym gniazdem

Billy, pacjent kliniki psychiatrycznej zakosztowawszy wolności popełnia samobójstwo, by nie wracać do koszmaru szpitalnego życia.



Motyw samobójstwa w innych dziedzinach sztuki

•    malarstwo
- Leighton F., Pojednanie Capuletich i Montecchich na grobie Romea i Julii
- Sandys A. F., Medea
- Rosseti D. G., Samobójstwa Ajaxa
- Rembrandt van Rijn, Samobójstwo Lukrecji
- Cabanel A., Śmierć Ofelii
- Kahlo F., Samobójstwo Dorothy Hale
- Weiss W., Samobójca
- David J. L., Śmierć Sokratesa

•    rzeźba
- Ehemann P., Kleopatra
- Campeny D., Umierająca Lukrecja
- Antokolski M., Śmierć Sokratesa

•    muzyka
- Perfekt, Autobiografia
- Yokashin, Zabić siebie
- Urszula, Na sen
- O. N. A., Kiedy powiem sobie dość
- G. Puccini, Tosca, Madame Butterfly
- E. Geppert, Jaka róża, taki cień
- Tim Mc Graw, Kill myself
- Pink Floyd, Goodbye Cruel World
- Eldo, Chodź ze mną
- Lady Pank, Sztuka latania
- Elton John, I Think I’m going to kill myself

•    film
- Romeo i Julia, reż. B. Luhrmann
- Norway Today, reż. A. Majczak (spektakl)
- 4.48 Psychosis, reż. G. Jarzyna (spektakl)
- Kronika wypadków miłosnych, reż. A. Wajda
- Panna Nikt, reż. A. Wajda
- Sylvia, reż. Ch. Jeffs
- Siedem, reż. D. Finscher
- Dzień Świstaka, reż. H. Ramis
- Przekleństwa niewinności, reż. S. Coppola
- 2:37, reż. M. K. Thalluri


Cytaty

Samobójstwo to doniosły ekspeyment o nieujawnionym rezultacie.
                            S. Kisielewski

Jeśli ktoś nie popełnia samobójstwa, nie znaczy to, że wybrał życie. On tylko nie potrafi się zabić.
A.    Ryunosuka

Myśl, że mamy się zabić, robi nam dobrze.
                            E. Cioran

Przyjemna to rzecz umrzeć z własnej ręki.
                            Tacyt

Mam ochotę popełnić samobójstwa, ale to nic nie da – mam zbyt wiele problemów.
                            W. Allen

Wszystkie moje samobójstwa były nieudane. Właściwie wszystko było nieudane – i życie, i samobójstwa.
                            E. E. Schmitt