Metasystem ludzkiej aktywności

2. Metasystem ludzkiej aktywności

Dla ujęcia całości zagadnienia kreacji, użytkowania i transformacji wiedzy w społeczeństwie, rozpatrzmy cały metasystem aktywności ludzkiej (AL), wyróżniając w nim takie podsystemy gdzie wiedza odgrywa, lub może odgrywać, istotną rolę w procesie ich działania. W tym kontekście popatrzmy na rysunek 2.1, który może czasami dotyczyć pojedynczego człowieka o wysokim poziomie rozwoju ewolucyjnego i szerokiej palecie zainteresowań. Na ogół jednak każdy z członków społeczeństwa ‘okupuje’ w danym czasie kilka subsystemów AL. wyrastających z tego samego rdzenia. Przedstawiono go na rysunku jako wspólny obszar zaciemniony, a nasza podróż wokół rdzenia AL w miarę dojrzewania osobniczego też się stopniowo zmienia.

Rys. 2.1 Próba określenia obszarów aktywności ludzkiej, gdzie użytkowanie, przetwarzanie i kreacja wiedzy ma istotne znaczenie [Cempel01].

Omówmy obecnie w skrócie ten rysunek, jako że będzie on kluczem do dalszego uszczegółowienia aktywności ludzkiej z uwzględnieniem wiedzy i technologii informatycznych.

Pierwszy podsystem codziennej aktywności użytkowuje każdy z nas i to przez najdłuższy przedział czasu dziennie, troszcząc się o dobre warunki życia swoje i rodziny i wypełniając związane z tym czynności. W tym kontekście użytkowujemy i przetwarzamy informacje i wiedzę, zwracając się do innych subsystemów AL; po pomoc, wyjaśnienia, wyrażając swą aprobatę, poparcie, lub jej brak, a także dla godziwego spędzenia wolnego czasu.

Drugi subsystem okupowany przez większość społeczeństwa to nasze zawodowe zajęcie w sektorze produkcji i usług , sektorze coraz bardziej nasyconym technologiami informatycznymi wspierającymi naszą pracę. Wsparcie to może być lokalne lub globalne, jeśli korzystamy ze światowej sieci Internetu, czyli world wide web (www).

Idąc dalej w prawo na rysunku napotykamy jako kolejną dziedzinę aktywności metafizykę, czym można w skrócie ująć obszar wiedzy i aktywności służący do wyjaśniania naszego miejsca i spraw w tym świecie, które zwykle trudno wyjaśnić, albo bez specjalnych założeń są niewyjaśnialne. Mowa tu o kosmologii, duchowości, religii, specjalnych działach filozofii, eschatologii, jednym słowem wiedzy służącej nam do racjonalizacji zdarzeń tego świata i naszego w nim miejsca.

Kolejne podsystemy, spotykane idąc w prawo na rysunku, możemy odwiedzać jako ich użytkownicy, pracownicy, a nawet twórcy. Następny podsystem, jaki nieraz nawiedzamy to empatia społeczna, pomoc współobywatelom nie mogącym sprostać wymogom życia w danym społeczeństwie. W każdym bowiem społeczeństwie znajdziemy ludzi biednych, niepełnosprawnych, chorych, niedoinformowanych, którzy chętnie przyjmą pomoc indywidualną jak i zinstytucjonalizowaną.

Następny szeroki podsystem aktywności, kultura symboliczna, to świat wartości, estetyki, piękna, niezależnie od jego natury i środków wyrazu. Sięga tam od czasu do czasu każdy z nas, a niektórzy tworzą dzieła literackie, malarskie, muzyczne i coraz częściej wirtualne, do szerokiego użytku.

Nauka jako kolejny podsystem AL zmierza do identyfikacji otaczającej nas rzeczywistości, tworząc nową wiedzę jako wynik badań poznawczych, innowacyjnych, czy nawet awansowych. W miarę rozwoju społecznego coraz większy procent zatrudnionych znajduje zatrudnienie w tym obszarze[9]. Z tego rosnącego basenu wiedzy i umiejętności społecznej czerpie szeroko podsystem inżynieria, z całą gamą środków wsparcia informatycznego w badaniach, wytwarzaniu i użytkowaniu, coraz bardziej mechatronicznych produktów i usług, łącznie z rodzącą się inżynierią wirtualną, sięgającą zwolna po symulację całego cyklu życia produktu i usługi.

Efektywne działanie każdej społeczności nie jest możliwe bez administracji każdego szczebla i bez instytucji politycznych wypracowujących i interpretujących prawo oraz rozwiązujących problemy społeczne. Jest to zatem istotny podsystem AL, wypracowujący normy aktywności i odpowiedzialny za efektywność całego metasystemu ludzkiej aktywności. Zatem sformułowanie właściwej wizji i misji w tym podsystemie AL jest niezwykle istotne.

Tak z dużym przybliżeniem wygląda sfera całej działalności człowieka, gdzie tworzenie i przetwarzanie wiedzy ma istotne znaczenie w zapewnieniu warunków życia i postępu. Mimo iż granice poszczególnych subsystemów są często rozmyte, to rzeczą niezwykle istotna jest harmonijne i synergiczne ich współdziałanie. Zależy to w dużym stopniu od szerokości i efektywności myślenia liderów politycznych i gospodarczych, jak i od postawy każdego z członków społeczeństwa, a także od dostępu do wiedzy każdego z nas.